رییس جمهوری تاکید کرد: عامل اصلی برای مقابله با ویروس کرونا فرهنگ عمومی مردم است که می‌تواند جامعه را در مقابل این ویروس حراست و حفاظت کند و تنها راه مقابله رعایت پروتکل‌ها و امور بهداشتی است.

حسن روحانی گفت: برای مردم خیلی مهم بود که در مراسم راهپیمایی در مسیر نجف به کربلا حضور یابند و زیارت کنند اما به خاطر پروتکل‌های بهداشتی صرف نظر کردند و زیارت و توجه شان به سالار شهیدان در منازل و مجالسی که برپا شده بود را با پروتکل‌های بهداشتی انجام دادند../ صفحه2

هم‌خوانی گاه به گاه قطعات به یاد ماندنی از زنده‌یاد شجریان از ساعتی پیش از آغاز مراسم در میان جمعیت صورت می‌گرفت اما پس از خاکسپاری و زمانی با زمزمه «مرغ سحر» در حضور همایون شجریان، این هم‌خوانی جمعی به اوج رسید. در لحظه خاکسپاری محمدرضا شجریان آوای «ربنا» از بلندگوهای مستقر در محوطه توس پخش شد. بعد از مراسم تدفین حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی به ایراد سخنرانی پرداخت و همایون شجریان نیز در سخنانی کوتاه ضمن تشکر از حاضران، بابت نبود امکان حضور همه علاقمندان به استاد شجریان در این مراسم عذرخواهی کرد.../8

 

درست است که تجربه مواجهه با ویروس کرونا تنها مختص به ایران نیست و دیگر کشورهای دنیا نیز درگیر شیوع این ویروس هستند اما ما در ایران زندگی می‌کنیم و باید تمامی موارد و نکات را با توجه به شرایط اقتصادی دولت و مردم خود مورد بررسی قرار دهیم. در کشور ما طی چند ماه گذشته ویروس کرونا وضعیت اقتصادی تمامی اقشار جامعه را تحت‌تأثیر خود قرار داده است. مدتی به دلیل اعمال محدودیت‌های شدید، تمامی مشاغل تعطیل بودند ولی به مرور زمان و از اواخر فصل بهار و آغاز فصل تابستان فعالیت‌ها ذیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سر گرفته شد.فعالیت‌های تئاتری نیز از ابتدای تیر سال جاری از سر گرفته شد و هنرمندان تئاتر نیز که تنها راه معیشت‌شان فعالیت در این عرصه است، در شرایط کرونایی کار خود را از سر گرفتند و با توجه به هزینه بالای تولید تئاتر و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از نصف ظرفیت سالن‌ها برای اجرا، باز هم کار خود را ادامه دادند.

ارشاد گرفتار بحران برنامه‌ریزی

در شرایط پیش آمده هنرمندان تئاتر انتظار حمایت از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی دولتی هنرهای نمایشی را داشتند اما وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به جای برنامه‌ریزی و مدیریت بحران، خود گرفتار بحران شد و هیچ برنامه‌ای چه برای حمایت و چه برای هر چه بهتر ادامه پیدا کردن فعالیت‌های تئاتری نداشت. با وجود شرایط سخت اقتصادی و تأمین هزینه‌های تولید یک اثر نمایشی، هنرمندان و گروه‌های نمایشی، چراغ تئاتر را روشن نگه داشتند و علاقه‌مندان و مخاطبان تئاتر نیز هر چند محدودتر اما در سالن‌ها و فضاهای تئاتری حضور پیدا کردند و به تماشای آثار نشستند.در تمام چند ماه فعالیت‌های تئاتری در ایام کرونایی، چه گروه‌های نمایشی، چه سالن‌های تئاتری و چه مخاطبان همگی پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کردند و هیچ‌گونه بی‌توجهی به نکات بهداشتی و سلامتی وجود نداشت.

یک مرور آماری؛ چند نفر در سالن‌های تئاتر حضور داشتند؟

طبق آماری که اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از میزان استقبال مخاطبان و فروش آثار نمایشی در سالن‌های دولتی طی ۶ ماهه گذشته سال ۹۹ منتشر شد، مجموعه تئاتر شهر میزبان ۴ هزار و ۳۶۰ مخاطب بوده است. یعنی به صورت میانگین ماهانه ۷۲۶ نفر مخاطب در مجموعه تئاتر شهر حاضر شده‌اند. طبق آمار ارائه شده تماشاخانه سنگلج نیز پذیرای یک هزار و ۳۶۲ تماشاگر بوده یعنی به صورت میانگین ماهانه ۲۲۷ مخاطب به تماشای آثار این تماشاخانه نشسته‌اند.در تالار هنر نیز آمار مخاطبان ۶ ماه گذشته پذیرای ۴۴۴ مخاطب بوده و میانگین ماهانه حضور مخاطبان ۷۴ نفر بوده است. این آمار نشان می‌دهد سه مجموعه تئاتری دولتی طی ۶ ماهه گذشته سال ۹۹ به طور کل میزبان ۶ هزار و ۱۶۶ تماشاگر بوده‌اند؛ تماشاگرانی که بخشی از آنها بهای بلیت را پرداخته و خریداری کرده‌اند و بخشی نیز مهمان گروه بوده‌اند. برخی تماشاخانه‌های خصوصی فعال نیز آمار متفاوتی از سالن‌های دولتی نداشته‌اند. تالار مولوی نیز طی ۶ ماهه گذشته با میزبانی از گروه‌های دانشجویی میزبان علاقه مندان به تئاتر بوده است. با وجود اینکه تعداد مخاطبان و اجراهای نمایشی قابل توجه نیست اما همین فعالیت نیز باعث به راه افتادن چرخه معیشتی گروهی از هنرمندان تئاتر شده بود و با وجود درآمدهای ناچیز فروش گیشه نمایش‌ها، باز هم وضعیت بهتر از تعطیلی مطلق بود. اما در اقدامی قابل تأمل و به منظور ایجاد محدودیت‌های کرونایی با توجه به خطرناک شدن وضعیت تهران، اولین جایی که به چوب محدودیت‌ها گرفتار و تعطیل شد تئاتر و سینما بود. این در حالی است که بسیاری از مشاغل پرخطر همچنان در حال فعالیت هستند و ستاد ملی مقابله با کرونا، استانداری تهران و دولت دوازدهم آن‌ها را ملزم به رعایت سخت‌گیرانه پروتکل‌های بهداشتی کرده است.

موضع وزیر ارشاد در ستاد کرونا چیست؟

نکته عجیب این است که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا و سخنگوی این ستاد است و می‌تواند واقعیت روند فعالیت تئاتر و گروه‌های تئاتری را تشریح کند تا مانع تعطیلی نابجای فعالیت تئاتری و به خطر افتادن دوباره معیشت هنرمندان تئاتری که از اقشار ضعیف جامعه به لحاظ درآمد هستند، شود. آمار مخاطبان تئاتری بیانگر این واقعیت است که خطر شیوع ویروس کرونا در سالن‌ها و فضاهای تئاتری به نسبت به فضای بازار تهران، پاساژهای تجاری، رستوران‌های بزرگ، وسایل نقلیه شهری و بوستان‌ها «بسیار بسیار بسیار ناچیز» است اما گویا برای مدیران و مسئولان تصمیم گیرنده بهترین هدف برای تعطیلی است! انفعال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دفاع از وضعیت فعالیت و معیشت هنرمندان تئاتر به حد بالای خود رسیده است و روند عملکرد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارتخانه ذیل مدیریتش در شرایط بحرانی کرونایی حامی تئاتر و تئاتری‌ها نبوده است. اعمال تعطیلی‌های هفته به هفته در عرصه تئاتر نه تنها به پایین آمدن آمار شیوع ویروس کرونا کمک نمی‌کند زیرا یکی از فضاهایی که به بهترین شکل ممکن پروتکل‌های بهداشتی رعایت می‌شود فضاهای تئاتری است، بلکه زندگی و معیشت هنرمندان تئاتر را هم به وضعیت خطرناکی می‌رساند که جبران کردن آن بسیار سخت‌تر از قبل خواهد بود.

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی اعلام کرد: با پیشی‌ گرفتن بایدن از ترامپ در انتخابات پیش‌روی آمریکا، به نظر می‌رسد قیمت دلار روند کاهشی به خود بگیرد چراکه طبق گفته‌های بایدن مبنی بر اینکه به برجام برمی‌گردد و باید انتظار کاهش نرخ دلار را داشته باشیم.

سیدکمال سیدعلی درباره افزایش قیمت ارز در صرافی‌های دولتی و تحریم مجدد سیستم بانکی کشور و نام 18 بانک ایرانی در این لسیت تحریم‌ها، اظهار داشت: تعدادی از بانک‌ها مورد تحریم قرار گرفتند، هرچند که هیچ اتفاق جدیدی در مباحث دلاری یا سیستم بانکی رخ نداده چراکه بانک‌های بزرگ خارجی به دلیل عدم پیوستن کشورمان به fatf با بانک‌های ایرانی کار نمی‌کردند و نمی‌کنند، یعنی روابط کارگزاری خود را با قطع کرده بودند اما تعدادی از بانک‌ها کوچک که سهام‌دار امریکایی هم نداشتند در برخی از کشورها هنوز روابط مالی با بانک‌های کشورمان دارند.

وی ادامه داد: موضوع مشخص این است که اثر تحریم‌های جدید بانکی را در افزایش قیمت امروز دلار می‌بینیم و اینگونه آثار خود را نشان می‌دهد وگرنه روند نرخ ارز باید رو به کاهش باشد.

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی تاکید کرد: با پیشی‌ گرفتن بایدن از ترامپ در انتخابات پیش‌روی آمریکا، به نظر می‌رسد قیمت دلار روند کاهشی به خود بگیرد چراکه طبق گفته‌های بایدن مبنی بر اینکه به برجام  برمی‌گردد و باید انتظار کاهش نرخ دلار را داشته باشیم.

سیدعلی با بیان اینکه تحریم مجدد 18 بانک‌ ایرانی جنبه روانی دارد، گفت: جنبه تبلیغاتی این تحریم‌ها بر جنبه اجرایی آن ارحج است و با بیان این تحریم‌ها صرفا به دنبال افزایش فشار سیاسی هستند.    

وی ادامه داد: هر تصمیم که امکان آن را داشته که ایران تحت فشار قرار بگیرد را ترامپ انجام داده است و اعلام این خبرها نشان از آن دارد که نتیجه مورد نظر از اعمال تحریم‌ها از جمله تغییر رفتار ایران یا تغییر رژیم حاصل نشده و این آخرین حربه‌های ترامپ علیه ایران است.  

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی افزود: البته باید توجه داشت که شرایط داخلی کشورمان مناسب نیست و باید تصمیماتی گرفته شود که فعالیت‌های بین‌المللی را به اجرا برساند که منتهی به آزاد شدن منابع خارجی باشد. همچنین باید جاذبه سایر بازارها را نسبت به بازار ارز افزایش دهیم.

سیدعلی با اشاره به ارایه تسهیلات برای بازگرداندن ارز صادراتی اظهار داشت: تا زمانی که قیمت ارز رو به بالا باشد، افراد ارز صادراتی را دیرتر برمی‌گردانند اما اگر احساس کنند که نرخ ارز روند کاهشی خواهد داشت آن را سریع‌تر برمی‌گردانند. برای اینکه درآمد بیشتری کسب کنند ارز را در قیمت بالا عرضه می‌کنند.

وی با تاکید بر اینکه در این شرایط دولت و نظام فشار زیادی را تحمل می‌کنند و باید منتظر نتیجه انتخابات آمریکا پس از  23 روز آینده بمانیم، گفت: با فرض اینکه ترامپ برنده انتخابات باشد شرایط کشور در  4 سال آینده بهتر از امروز خواهد بود.

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی با بیان اینکه معتقدم که حتما نرخ ارز 30 درصد از قیمت امروز آن کمتر خواهد شد، ادامه داد: اگر بتوانیم با دنیا تجارت داشته باشیم روزانه 2 الی 2.5 میلیون بشکه نفت می ‌فروشیم و با احتساب صادرات غیرنفتی، فرآورده‌های نفتی و نفت خام، صادرات قاچاق بیش از 90 میلیارد تومان درآمد ارزی خواهیم داشت.    

سیدعلی افزود: در حال حاضر شرایط سیاسی کشور به گونه‌ای است که برای بانک مرکزی به راحتی این امکان وجود ندارد که پاسخگوی نیاز ارزی کشور باشد و اگر  منابع ما در خارج از کشور در کشورهای کره، عراق، ژاپن، و ... آزاد شود به طور قطع شاهد کاهش نرخ ارز خواهیم بود.   

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس: از ۱۰ هزار معدن موجود در کل کشور حدود ۴ هزار معدن غیرفعال است، زیرا برخی افراد معادن را به نام خود ثبت کرده اند، اما اقدامی برای استفاده از آن انجام نداده اند.

حجت‌اله فیروزی درباره وضعیت معادن حبس شده در کشور، تصریح کرد: برخی افراد علیرغم اینکه پروانه بهره‌برداری از معادن دریافت کردند اقدامی برای استفاده از آن انجام ندادند و تنها اوراق مربوط به بهره برداری از معادن در بازار توسط دلالان معامله می‌شود.

نماینده مردم فسا افزود: از آنجا که درآمد معادن می‌تواند جایگزین درآمد‌های نفتی شود، وزارت صنعت، معدن و تجارت در تلاش است افرادی را که معادن را حبس کرده و از آن استفاده نمی‌کنند ملزم کند، ظرف مدت مشخصی معادن را فعال یا به دیگری واگذار کنند.

به گفته سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، معادن باید به افراد اهل واگذار شود تا بتوان از این نعمت خدادادی برای ارزآوری، تامین مواد اولیه موردنیاز کشور و آزاد شدن سرمایه‌های ملی استفاده کرد.

وی با انتقاد از بی‌توجهی به اکتشاف در حوزه معادن، اضافه کرد: برنامه‌ریزی برای اکتشاف در حوزه معدن باید یکی از اولویت‌های وزارت صمت باشد چراکه گسترش دایره مطالعات و اکتشافات می‌تواند به استفاده بهتر از پتانسیل معادن کمک کند.

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس حمایت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و در نظر گرفتن تسهیلات ویژه برای آن‌ها را یکی دیگر از راهکار‌های استفاده بهتر از معادن دانست و در تشریح وضعیت معادن استان فارس گفت: به دلیل اکتشافات و مطالعات محدود در استان فارس بسیاری از معادن ناشناخته مانده است بنابراین کارخانجات ناچارند مواد اولیه موردنیاز خود را علیرغم اینکه در استان موجود است، از سایر شهر‌ها وارد کنند.

تنهاییِ دمِ مرگ

محمد هدایتی

ایوان تورگینیف داستان کوتاهی دارد با عنوان «مرگ». آنجا به معنای مرگ نزد روستاییان روسیه می‌پردازد؛ شیوه مواجهه‌شان این واقعیت گریزناپذیر «آه که مرگ دهاتیِ روسی چقدر حیرت‌آور است، حالتی که پیش از مرگ دارد، نه بی‌اعتنایی است، نه حماقت، گویی مرگ بجاآوردنِ عبادت است، سرد و ساده». تولستوی هم در داستان «ارباب و برده» از دل مواجهه ارباب و برده با مرگ، در لحظه گرفتارآمدن در برف و کولاک، به معنای مرگ و چگونه مردن می‌پردازد، به «پیوند بین شیوه زیستن و شیوه مردن». ارباب که با اراده معطوف به عمل زندگی کرده، حتی در آن لحظات آخر پویاست، که بالاپوشش را روی خدمتکارِ در آستانه یخ‌زدگی‌اش می‌اندازد. پس مهم است فهم پیوند شیوه زندگی و مردن، فهم معانی مختلف فرهنگی و تاریخی مرگ.

نوربرت الیاس در کتاب «تنهاییِ دم مرگ» به مسئله‌ای مشخص‌تر می‌پردازد، به محتضران یا آدم‌های دم مرگ و اینکه در آن لحظات چه بر آن‌ها می‌گذرد، و زندگی و مرگ را، و جایگاه خود را در این میان چگونه می‌بینند. اگرچه در نهایت کتاب تاملی است جامعه‌شناختی بر مرگ و اینکه نسبت بین مرگ با فرایندها و تغییرات اجتماعی، یا آنچنان که الیاس می‌گوید با مراحل مختلف تمدن، چیست. تصویر روی جلد کتاب تا حدی گویا است. نقاشی ادوارد مونچ از اتاق فردی محتضر. خانواده، شامل کودکان، بر بالین محتضر حاضرند. این تصویری کلاسیک است از مرگ. اگر الیاس می‌خواست تصویری تیپیکال از احتضار در عصر ما رسم کند، احتمالاً فرد را خوابیده روی تخت بیمارستان نشان می‌داد، پوشیده با ابزارآلات پزشکی، در احاطه پرستاران و پزشکاران، این غریبه‌ها.

گویا تنهایی دم مرگ از مسائل عصر ماست، عصری که عمر آدمی را افزایش داده اما در آن هراس از مرگ و سرکوبِ آن افزایش یافته. این است که از مرگ یا محتضران دوری می‌کنیم «ناتوانیِ ما در یاری‌دادن و محبت کردن به افراد دم مرگی که حین جدایی از دیگر آدمیان بیش از همیشه به چنین یاری و محبتی نیاز دارند. ما از آن‌ها اجتناب می‌کنیم، چون مرگ آن‌ها یادآور مرگ ماست». الیاس البته مدعی نیست که مرگ در گذشته آسوده و آرام بوده، اما معتقد است که در گذشته تولد و مرگ، اجتماعی‌تر بودند.