انجمن فرهنگی وهنری زنان ناشردرنمایشگاه کتاب فرانکفورت با ناشران خارجی دیدارو گفت وگو کرد و دراین نشست ها پیرامون گرنت حمایت از ترجمه وآثارایرانی درراستای عرضه درسطح بین المللی، کپی رایت، روش های مناسب چاپ کتاب های دو زبانه و تاثیرآن درترویج فرهنگ کشورها با ناشران خارجی وارد گفت وگو و تعامل شد.

به گزارش امتیاز؛ مژگان اکبری یکی ازاعضای شورای سیاستگذاری انجمن فرهنگی هنری زنان ناشربه نقل از مریم جدلی رییس هیات مدیره ومریم السادات ظهوریان مدیرعامل انجمن زنان ناشرگفت: انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر با 1٣٠عنوان کتاب در حوزه ادبیات وعلوم انسانی درهفتاد و یکمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت شرکت کرده است.

اوافزود: یکی ازاهداف انجمن دراین عرصه بزرگ بین المللی فعالیت و تعاملات فرهنگی به ویژه درحوزه زنان وآشنایی با تشکل های خارجی وشناساندن چهره غنی فرهنگ ایرانی است. انجمن فرهنگی و هنری زنان ناشردرنخستین روز با چندین ناشرخارجی  دیداروگفت وگو کرد و گرنت و چاپ آثار دو زبانه از جمله محورهای گفت وگو دراین دیدارها بود.

اوافزود: شورای سیاستگذاری انجمن فرهنگی هنری زنان ناشرهمچنین  دردومین روز از نمایشگاه با دو ناشرفرانسوی وچینی برای تبادل وخرید رایت آثارایرانی مذاکره کرد.انجمن ناشران خارجی متقاضی چاپ کتاب‌هایی با محوریت زن،غیر داستانی، اجتماعی، موضوعات روز و جنگ ایران و عراق هستند. درتبادل رایت آثار برترایرانی کتاب‌ها نیزبا استقبال از اجرای طرح گرنت ترجمه وانتشار کتاب ایرانی مورد حمایت قرار خواهد گرفت.

اوافزود: پیرومذاکرات انجام شده با ناشران خارجی برای خرید رایت کتاب‌ داستان های کهن فارسی، کتاب های کودک وموضوعات جامعه شناختی ابراز تمایل کرده و نسبت به همکاری‌های آینده ابراز تمایل کردند.

او افزود: درسومین روزنمایشگاه کتاب فرانکفورت، اعضای انجمن فرهنگی و هنری ناشران زن با چند ناشرخارجی ازجمله یک ناشرمالزیایی دیدار کردند و دراین دیدارقرارداد سه عنوان کتاب کودک که مذاکرات درباره آن درتهران صورت گرفته بود درنمایشگاه کتاب آلمان نهایی شد.

 اکبری درپایان گفت: مقرر شد پس از پایان هفتادویکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت مذاکرات صورت گرفته ادامه پیدا کند تا براساس آن، فروش رایت کتاب ها نهایی شود. البته تا پیش از پایان نمایشگاه، مذاکرات ادامه خواهد داشت.

به گفته اکبری، این ملاقات‌ها با همتایان فرهنگی و ناشران خارجی درنمایشگاه کتاب فرانکفورت با هماهنگی هایی که توسط مسئول امور بین المللی انجمن درایام نمایشگاه بین المللی کتاب تهران انجام شده است، صورت گرفت.

نمایشگاه کتاب فرانکفورت یکی از بزرگ ‌ترین ومعتبرترین نمایشگاه‌های کتاب دنیا به شمار می‌رود.

هفتاد ویکمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت ۲۰۱۹ تا ۲۸ مهر ۱۳۹۸ ادامه خواهد داشت.

جهان امروز را عصر رسانه‌ها و ارتباطات نام‌گذاری کردند، دورانی که حجم زیادی از اطلاعات در آن تولید می شود و شهروندان این جهان به عنوان مخاطبان این رسانه ها هر روز با انبوهی از اخبار و اطلاعات مواجه می شوند. در چنین فضایی روزنامه نگاران هم مسئولیت های سنگینی پیدا کرده اند و تولید محتوا در بسترهای جدیدتر و انواع سنتی به یکی از موضوعات مهم مبدل شده است. تولید اخبار جعلی در جهان امروز تنها یکی از مشکلاتی است که روزنامه نگاران برای مقابله با آنها باید تلاش کنند.

از نگاه رضا غبیشاوی، کارشناس علوم ارتباطات یکی از ضرورت های فعالیت روزنامه نگاری در جهان امروز توجه به آموزش و انتقال تجربیات به روزنامه نگاران است. او که خود سابقه فعالیت روزنامه نگاری دارد معقتد است روزنامه نگاری دیگر به معنای فعالیت در رسانه های کاغذی نیست و علاوه بر حوزه های ژورنالیسم رادیویی و تلویزیونی، عرصه های دیگری همچون فعالیت در خبرگزاری ها و روزنامه نگاری فضای مجازی (سایبر ژورنالیسم) را هم در بر می گیرد و همین موضوع باعث شده است که نیاز آموزشی روزنامه نگاران به یک مسأله مهم تبدیل

تا ۲ هفته بعد «روزنامه نگاری جدید» می آید

با همین نگرش غبیشاوی به همراه جمعی دیگر از روزنامه نگاران با سابقه اقدام به راه اندازی نشریه ای با عنوان «روزنامه نگاری جدید» کرده اند که قرار است به صورت فصلی منتشر شود، او در همین رابطه به خبرگزاری مهر گفت: مجوز تأسیس این نشریه سال گذشته صادر شد و در حالی که هم اکنون مراحل صفحه آرایی را می گذراند تا ۲ هفته آینده منتشر می شود.

وی درباره ایده راه اندازی نشریه «روزنامه نگاری جدید» هم این طور توضیح داد: این فصلنامه درباره موضوعات رسانه ای است و به دلیل اینکه در حال حاضر شاهد حضور شکل های مختلفی از رسانه های جدید به ویژه رسانه های جدیدی در بستر فضای مجازی، به فکر ایجاد نشریه ای شدیم که در آنها موضوعات مربوط به این نوع از رسانه های تازه و جدید مطرح شود.

مدیر مسئول فصلنامه «روزنامه نگاری جدید» ادامه داد: علاوه بر این رسانه های جدید این روزها شاهد حضور انواع جدیدی از روزنامه نگاری همچون روزنامه نگاری شهروندی (شهروند خبرنگار) هم هستیم و موضوعاتی همچون «اخبار جعلی» هم در فضای رسانه ها اهمیت پیدا کرده اند. همه اینها ما را به این نتیجه رساند نشریه ای راه اندازی کنیم که در آن انتقال تجربیات و به اشتراک گذاری این تجربه ها صورت گیرد، چرا که جای چنین کاری را در فضای رسانه ای خالی می بینیم. هم اکنون در این مورد حتی در فضای دانشگاهی هم نواقص جدی وجود دارد.

نشریه ای برای انتقال تجربیات روزنامه نگاران

غبیشاوی با اشاره به اینکه در حوزه مباحث تئوریک روزنامه نگاری هم محتوای قابل توجهی که مناسب فعالیت روزنامه نگاران در این فضای جدید باشد، اظهار داشت: در بخشی از این مجله تجربیات روزنامه نگاران به اشتراک گذاشته می شود اما این انتقال تجربه فقط مختص روزنامه نگاران ایران نیست و بخشی از آنها حاصل ترجمه مقالات و یادداشت هایی است که روزنامه نگاران در سراسر جهان آنها را مطرح کرده اند. همچنین قصد داریم از متن های آموزشی که مراکز رسانه ای و آموزش روزنامه نگاری عرضه کرده اند، استفاده کنیم که در این بخش هم مقالات بعد از ترجمه در فصلنامه منتشر می شوند.

این روزنامه نگار حوزه بین الملل تأکید کرد: رسانه های بزرگ جهانی همچون بی بی سی، الجزیره و رویترز سرویس های آموزشی ویژه روزنامه نگاران دارند که متن های آموزشی مناسبی در آنها وجود دارد و بناداریم از این متن ها در فصلنامه «روزنامه نگاری جدید» استفاده کنیم. همچنین یکی دیگر از اقدامات مان در این نشریه استفاده از محتواها و آیین نامه هایی است که رسانه های بزرگ و حرفه ای استفاده می کنند که در فضاهای رسانه ای چنین متن هایی زیاد مورد استناد قرار می گیرد. در این بخش هدف مان این است که آیین نامه ها را بررسی کنیم و جهت ارائه چارچوب های اخلاقی و حرفه ای ویژه روزنامه نگاران منتشر کنیم.

هدف آشناتر کردن روزنامه نگاران برای تصمیم بهتر

مدیر مسئول فصلنامه «روزنامه نگاری جدید» به این سوأل که فضای روزنامه نگاری در کشورهای دیگر (به ویژه کشورهای اروپایی و غربی) با شرایط ایران متفاوت است و آیا برای انطباق این آموزه ها با شرایط بومی روزنامه نگاری در ایران، چاره ای اندیشیده اید، این طور پاسخ داد: محدودیت هایی که روزنامه نگاران برای فعالیت خود احساس می کنند شامل سه دسته چارچوب های حرفه ای، محدودیت های قانونی و قانونی است. نوع اول محدودیت ها ناشی از اصولی است که برای فعالیت حرفه ای وجود دارد. نوع دوم آن در هر کشوری و بسته به نوع قانونی که اجرا می شود تفاوت دارد و محدودیت های اخلاقی هم جنبه نسبی دارد و ممکن است در یک کشور درباره یک موضوع دیدگاه های مختلفی وجود داشته باشد. با این حال برخی موارد مثل حمایت از محیط زیست، توجه به میراث فرهنگی و روزنامه نگاری صلح [روزنامه نگاری برای تحقق صلح] ماهیت جهان شمول دارد. با این شرایط بر این باور هستیم که اگر روزنامه نگاران با معیارهای مختلف آشنا شوند در تصمیم گیری و پرداخت هایشان بهتر می توانند عمل کنند.

نسخه کاغذی روزنامه نگاری جدید در کتابفروشی ها

غبیشاوی که علاوه بر مدیر مسئولی و سردبیری نشریه «روزنامه نگاری جدید» معاون سردبیر سایت خبری عصر ایران هم هست با اشاره به اینکه شیوه انتشار نشریه به صورت فصلی باعث می شود وقت و انرژی کافی جهت تهیه و آماده سازی مقالات وجود داشته باشد، درباره توزیع آن گفت: برای فروش و توزیع این نشریه به دنبال شیوه هایی غیر سنتی هم هستیم به همین دلیل نسخه PDF را برای فروش اینترنتی مدنظر داریم، اما از آنجایی که معتقد هستیم هر رسانه ای به شدت تحت تأثیر قالب آن قرار دارد [یادآوری جمله ای از مارشال مک لوهان مبنی بر رسانه پیام است] قصد داریم این نشریه حتما به شکل کاغذی هم چاپ شود. در این بخش به دلیل اینکه متوجه شدیم مخاطب مجلات جدی برای تهیه نشریه مدنظرشان از کیوسک های عرضه مطبوعات به فروشگاه های کتابفروشی نقل مکان کرده اند تصمیم داریم توزیع این فصلنامه را در چنین مکان هایی دنبال کنیم. همچنین فروشگاه اینترنتی دیجی کالا هم برای توزیع نشریه در سراسر ایران در نظر گرفته شده است.

یادآور می شود فصلنامه «روزنامه نگاری جدید» به مدیر مسئولی و سردبیری رضا غبیشاوی قرار است منتشر شود و برخی اعضای تحریریه آن احسان محمدی، مصطفی داننده، مهرداد خدیر و جعفر محمدی هستند.

 

 نخستین دوره طرح شهرهای خلاق فرهنگ و هنر  ایران با همت معاونت فرهنگی و معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از تیرماه کلید خورده است  و تاکنون بیش از هفتصد طرح و ایده از سی و یک استان کشور و سیصد و سی و نه شهرستان و دو منطقه آزاد به دبیرخانه ارسال شده است. در ادامه و در گفت‌وگو با دبیر علمی جشنواره و تنی چند از مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نگاهی به گذرا به این رقابت خواهیم داشت.

فلسفه‌ شهر خلاق پرورش ایده‌هاست

محمدحسین خوشنویس  دبیر علمی طرح شبکه‌ شهرهای خلاق فرهنگ و هنر گفت: «فلسفه‌ی شهر خلاق بر این اصل بنا شده است که فضایی برای جذب و پرورش ایده‌ها و نوآوری‌های همگان باید باشد و بتواند از خلاقیت همه‌ی افراد چه افراد خاص مانند هنرمندان، دانشمندان، نویسندگان و چه سایر افراد بهره برد. در این شهر، «خلاقیت» هویت اصلی توسعه‌ی پایدار شهری به شمار می‌رود. می‌توان خلاقیت را تماشای پدیده‌ها از دریچه‌ای نو و غیر معمول دانست، طی کردن راهی تازه یا پیمودن یک راه طی شده‌ قبلی به طرزی نوین. مانند تمام خصایص مثبت بشری این ویژگی نیز برای ظهور و رشد و نمو خود علاوه بر استعداد ذاتی نیازمند فضا و محیطی مناسب برای رشد است. خلاقیت، به‌ویژه به واسطه‌ی صنایع فرهنگی و هنری، می‌تواند ضمن کمک به توسعه‌ فرهنگی در شکل‌گیری سبک زندگی منحصربه‌فرد ایرانی نقش‌آفرین باشد. اما خلاق بودن فقط به معنی پرداختن به امر جدید نیست. مرور و ارزیابی همه‌ی امکانات به شیوه‌ی انعطاف‌پذیر، وجهی از خلاقیت است. تاریخ و خلاقیت می‌توانند شرکای بزرگی باشند و اغلب دستاوردهای بزرگ ترکیبی از امر جدید و قدیمی هستند.»

خوشنویس همچنین گفت: با توجه به تنوع گسترده فرهنگی در ایران و وجود بسترهای مناسب، توجه به اقتصاد فرهنگی می‌تواند به‌عنوان منابع جدید کارآفرینی به‌طور مستقیم برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های فرهنگی و هنری و به‌طور جنبی برای بسیاری از رشته‌های تحصیلی دیگر باشد. اقتصاد فرهنگ به طور مؤثری در ایجاد نشاط و ایجاد و تحکیم هویت فرهنگی تأثیرگذار است و هنگامی که جامعه به سمت نشاط حرکت کند امید ایجاد شده و همان‌جا است که خلاقیت به ظهور می‌رسد.کنون که در برنامه‌های توسعه به این مهم توجه شده و به درون‌زایی اقتصاد کشور با نگاه به داخل و ظرفیت و توان داخلی اشاره رفته است، لازم است مدیران و برنامه‌ریزان به طور جدی، با نگاه استراتژیک و طبعاً آینده‌نگرانه برنامه‌های عملیاتی را با رویکرد آمایشی تدوین کنند. گام اول این مسیر شناسایی داشته‌ها و ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل انسانی و طبیعی در مناطق مختلف کشور است.

خراسان شمالی پیشگام در موسیقی و تئاتر

حسین فرخنده  مدیرکل فرهنگ وارشاد اسلامی استان خراسان شمالی نیز درباره اجرای این طرح در استان مطبوع خود گفت: به‌رغم  محرومیت استان خراسان شمالی آثار و محصولات فرهنگی و هنری  در سبد مصرف  مردم همیشه بالا بوده و این نشانگر آماده بودن و همراه بودن جامعه با توسعه فرهنگ و هنر است. ظرفیت‌های استان خراسان شمالی در حوزه موسیقی و تئاتر را کم نظیر  است. موسیقی مقامی در استان خراسان شمالی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده، اما تغییر ذائقه مردم به سوی موسیقی پاپ، موجب انزوای موسیقی مقامی شده است. با برنامه‌ریزی‌های انجام شده و آسیب شناسی‌های صورت گرفته این هنر کهن بازیابی خواهد شد. از جمله  برگزاری برنامه شب‌های موسیقی ایران و ترکمنستان به میزبانی خراسان شمالی با استقبال گسترده مردم روبرو شد و نشان داد که مشارکت‌های فرهنگی و استفاده از اشتراک‌های فرهنگی، فضا را برای بازیابی هنرهای کهن فراهم می‌آورد.

این مقام مسئول همچنین گفت: استان خراسان شمالی با قرار گرفتن در مسیر زائران حضرت ثامن الحجج  فرصتی کم‌نظیری برای گسترش و تقویت زیرساخت‌های گردشگری در استان است. سالانه  تعداد زائرانی که از این استان می‌گذرند به 20 میلیون نفر می‌رسد و این فرصت بسیار مناسبی برای این استان است تا با برنامه‌ریزی در این حوزه بتواند در پویایی فرهنگ وهنر و اقتصاد خراسان شمالی نقش مثمر ثمری را ایفا کند. شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر با تکیه بر ساختارمندی،اصلاح مداوم ابهام‌ها و نگاه فرادستی می‌تواند موثر باشد  و همچنین تبادل تجربیات میان شهرهای خلاق فرهنگ وهنر در این شبکه به استان‌ها کمک می‌کند تا برنامه‌های‌شان را با خطای کمتر و تجربه بیشتری اجرایی کنند.

استقبال 20 شهر زنجان از  شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر

فاطمه کرباسی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان گفت: بیست شهر با ارسال طرح آمادگی خود را برای پیوستن به شبکه شهرهای خلاق فرهنگ وهنر اعلام کردند.همین تعداد  طرح از شهرهای زنجان به عنوان شهر خلاق  شعر و هنرهای صناعی و سنتی، شهر ابهر به عنوان شهر خلاق موسیقی، شهر خرمدره به عنوان شهر موسیقی عاشیقی، شهر قیدار به عنوان شهر ادبیات داستانی و تعزیه، شهر سلطانیه به عنوان هنرهای تجسمی، شهر چورزق به عنوان شهر موسیقی و هنرهای صناعی و سنتی و شهر آببر به عنوان شهر غذا  تکمیل و به دبیرخانه شبکه شهرهای خلاق ارسال شده است. همچنین از شهرهای ماهنشان، ایجرود، هیدج، صائین قلعه، قیدار، زنجان، گرماب، نیک‌پی و ارمغان‌خانه هم طرح‌هایی ارسال شده است. کمک به برنامه‌ریزی برای توسعه پایدارشهری، جلب مشارکت  مبتنی بر رویکرد فرهنگی و هنری در شهرها و مناطق فرهنگی استان و کشف،جذب و پرورش فعالیت‌ها و حمایت از پیشنهادهای نو، خلاقانه، اثربخش و پایدار بومی از الویت‌های ما برای اجرای این طرح در استان زنجان است. توجه به پروژه های کوچکی که در طول زمان مستمر مانده اند در این طرح جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص خواهد داد.

تعزیه با قدمت صد و بیست سال میان ایده‌های شهرهای خلاق

محمد جوروند، مدیر کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان نیز درباره این اتفاق فرهنگی تازه عنوان داشت: در استان خوزستان نوزده  شهر و روستا و مجموعا سی و هشت  طرح شرکت کرده است. در این میان تئاتر و تئاتر خیابانی، موسیقی محلی و شعر بیشترین موضوعات را به خود اختصاص داده است. همچنین تعزیه، یکی از باقدمت‌ترین آیین‌های استان، در میان این طرح‌ها حضور دارد. مردم هر شهر در همه‌ی زمینه‌ها خلاقیت ندارند، در بعضی از شهرها شعر جریان تاریخی و بنیادی دارد اما ممکن است نمایش یا صنایع سنتی رایج نباشد. مثلا در شهرستان شوش دانیال در استان خوزستان، تعزیه صد و یست  سال قدمت دارد و در ماه محرم داستان عاشورا از زمان ورود حر به میدان تا شهادت امام حسین (ع) به نمایش درمی‌آید. تعزیه که یکی از آیین‌های سنتی و فرهنگی است سال‌ها اجرا می‌شد و با اجرای طرح شهرهای خلاق فرهنگ و هنر، باعث شد تا بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. یکی از ویژگی‌های مهم استان خوزستان تنوع قومی و زبانی و فرهنگی است. لرهای بختیاری و لرهایی که ریشه در لرستان دارند، عرب‌ها، ذزفولی‌ها، شوشتری‌ها و بهبهانی‌ها با فرهنگ‌های متفاوت از اقوام این استان هستند که باعث شده تا در طول سال‌ها رسوم و آیین‌های گوناگون و متنوعی در کنار هم شکل بگیرد.

حضورپررنگ شهر ملی سفال میان شهرهای خلاق

در همین زمنیه محمد علی جعفری  معاون هنری و سینمایی اداره کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان نیز خبر داد: در استان اصفهان بیست و چهار  شهر و شهرستان به جز یک شهر و مجموعا  پنجاه و هشت طرح در میان شهرهای خلاق فرهنگ و هنر حضور دارد و دومین استانی است که در کشور بیشترین مشارکت را داشته است.بخش زیادی از طرح‌های استان اصفهان درمورد صنایع دستی بوده است. برخی از شهرستان‌ها مرکز مهمی برای صنایع دستی محسوب می‌شوند، به عنوان مثال هنر قلم‌زنی در شهرستان نجف‌آباد نیز رواج دارد و استادان برجسته‌ای در این زمینه فعالیت می‌کنند. فریدون‌شهر نیز در حوزه‌ی بافت‌های سنتی فعال است.شهرضا مدتی است که شهر ملی سفال نامیده شده است. پیش از این نگران بودیم که جوانان به این صنعت سنتی وارد نشوند اما خوشبختانه جوانان تحصیل‌کرده و علاقه‌مند از رشته‌های گوناگون مانند گرافیک از ساخت ظروف سفالی استقبال خوبی کرده‌اند و در حال یادگیری و فعالیت در این زمینه هستند. برای توجه هرچه بیشتر به این هنر، در سال‌های  گذشته در شهرضا  تشکل مردم نهاد نیز با در همین حوزه تشکیل دادیم.

انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر در نامه‌ای سرگشاده به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نسبت به وضعیت صنفی و حرفه‌ای این روزهای تئاتر کشور، ابراز نگرانی کرد.

در متن این نامه آمده است:

به نام خداوند حق و حقیقت

جناب آقای سید عباس صالحی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، با سلام و درود، این نامه نوشته‌ای از سر احساس مسئولیت و دغدغه‌مند، حاوی یک پیام صریح برای حضرتعالی است: 

«تئاتر ایران به مرحله‌ای بحرانی وارد شده است.»؛ پس مخاطب این نامه نیز به دلیلی آشکار شخص شمایید؛ فارغ از آنکه این بحران در سال‌های گذشته یا شرایط عمومی کشور ریشه دارد یا پدیده‌ای متاخر و حاصل تحولات چند سال اخیر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت هنری و اداره کل هنرهای نمایشی باشد، اوج گیری این بحران اکنون و در دوران مدیریت جنابعالی رخ می‌دهد و به همین سبب، معتقدیم بر عهده شماست که با قبول مسئولیت خود و اصلاح امور، راه حلی عاجل بیابید.

پس نخستین خواسته ما از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که چند سطر پیش رو را، نه سیاه نمایی، که هشداری بی واسطه و از سر دلسوزی ببینید.

اجازه دهید برای تمرکز بر آنچه جدید است، از زخم‌های کهنه‌ای چون خیل هنرمندان و منتقدان و رسانه‌نگاران بی‌کار و بی‌بهرگی‌شان از حقوقی چون بیمه بی‌کاری و عدم توسعه متناسب زیرساخت‌ها و فرصت‌های اندک شغلی و ... بگذریم. قطعاً بحران اقتصادی برای هنرمندان تئاتر ـ و لاجرم برای شما ـ امری جدید نبوده و نیست، اما متاسفانه امروز به اوج تازه‌ای نزدیک می‌شود که می‌توان آن را «خطر ورشکستگی اقتصادی و فرهنگی تئاتر» نامید.

 کوتاه سخن آنکه تورم دو سال‌ اخیر از یک سو «هزینه تولید تئاتر» را برای هنرمندان تا نزدیک به 80 درصد افزایش داده و از سوی دیگر، به واسطه کاهش قدرت خرید طبقه متوسط، افزایش «بهای بلیت تئاتر» برای آثار اندیشمند و فرهنگی را ناممکن کرده و بسیاری از نمایش‌ها ـ حتی آنها که در جلب مخاطب کاملا موفق بوده‌اند یا آنها که سالن های دولتی از کمک‌های اندک «اداره کل هنرهای نمایشی» بهره‌ای برده‌اند ـ از تامین هزینه‌ها و پرداخت دستمزدی متناسب با شان هنرمندان و ماه‌ها زحمات عوامل اجرا ناتوان می‌مانند.

جناب وزیر! ما نگرانیم که تئاتر اندیشه‌ورز و هنرمندانه ایران که ـ زمانی نه چندان دور و کمتر از دو دهه قبل ـ با ایجاد گشایشی نسبی در حوزه فرهنگ و هنر و همراهی دولتمردان و هنرمندان، مایه افتخار فرهنگ و هنر و در جهان نمونه‌ای شاخص از تئاتر آسیا و منطقه خاورمیانه شده بود، روز به روز ضعیف‌تر می‌شود. کاهش مداوم کمک‌های مالی بخش دولتی و نبود ساز و کاری مناسب و متناسب با نیازهای روز جهت حمایت از هنر تئاتر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در کنار کاهش درآمدهای حاصل از گیشه و افزایش تورم و هزینه‌ها، اثرات نخستین خود را آشکارا در شتاب‌زدگی و تغییر فرایند تولید تئاتر، تغییر رابطه هنرمند و جامعه و نزول کیفیت هنری نمایش‌های تولید شده عیان کرده است‌.

نخستین شواهد این بحران را به سادگی می‌توان در رواج نمایش‌های به تعبیر شما «لاکچری» از یک‌سو، سرخوردگی و زیان مالی بسیاری از پروژه‌های ارزشمند هنری از سوی دیگر و نیز افزایش تعداد شکایات و اختلاف‌های مالی در پشت صحنه نمایش‌های اجرا شده بازدید.  

گسترش «تئاتر خصوصی» که زمانی به عنوان مفر یا راهکاری برای «توسعه تئاتر»، «افزایش اشتغال هنرمندان» و «نهادینه شدن تئاتر در کشور» مطرح شده بود، امروز در عمل به سوی بن‌بست اقتصادی حرکت می‌کند و روند ارزشمندی که با نگاهی به «اقتصاد خلاق»، «آموزش مدیران فرهنگی»، تلاش برای «سامان‌دهی گروه های تئاتر در قالب موسسات فرهنگی و هنری»، اصلاح «شیوه های تقسیم منابع مالی» و «حمایت از توسعه سالن‌های خصوصی تئاتر» و غیره آغاز شده بود، امروز اموری متروک شده‌اند.   

شگفت آنکه در شرایطی که هنر تئاتر، آشکارا و بیش از هر زمان دیگر، نیازمند افزایش حمایت‌ مالی دولت از هنرمندان، تماشاگران طبقه متوسط و دانشجویان و همچنین تماشاخانه‌ها (اعم دولتی و خصوصی) است، اما نه تنها با کاسته شدن روز به روز توان مالی اداره کل هنرهای نمایشی برای حمایت از تئاتر روبرو بوده‌ایم، بلکه در سایه انفعال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در هیات دولت و بی‌توجهی مجلس شورای اسلامی به تامین بودجه مناسب و رونق اقتصادی تئاتر، اخیراً با لغو معافیت مالیاتی گذشته،  9 درصد از گیشه نمایش‌ها هم به عنوان «مالیات بر ارزش افزوده» کسر می‌شود تا سنگ دیگری بر شانه‌های نحیف هنرمندان تئاتر باشد. 

آقای وزیر! اما این تمام بحران نیست؛ بحران زمانی تشدید می‌شود که تنگنای اقتصادی در عرصه فرهنگی با تزریق مداوم احساس تحقیر و محدودیت همراه شود و به جای یافتن راهی برای حل معظلات اقتصادی و ایجاد انگیزه و امید برای آفرینشگری، شاهد تلاش برای حذف صورت مساله از طریق شدت گرفتن برخوردهای سلبی، غیرفرهنگی و آمرانه باشیم. 

بی‌تردید جنابعالی واقفید که هنرمندان تئاتر چگونه همواره با متانتی کم‌نظیر و برای سالیان متمادی، بر بسیاری مشکلات مالی و شغلی چشم بسته‌اند و با کمترین توقع، به عشق فرهنگ و هنر و آفرینش، چراغ صحنه را روشن نگاه داشته‌‌اند و می‌دانید که در این میان همواره تنها بر یک خواسته مصر بوده‌اند؛ حفظ ‌شان و حرمت‌ هنرمندان از سوی دستگاه‌های مربوطه و حمایت معنوی «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» برای بهره‌مندی از حداقل امنیت خاطر در کار هنری‌شان؛ متاسفانه پاسخ به این نیاز ساده نیز ـ به ویژه در یک سال اخیر ـ با چالشی فزاینده رو به رو شده است.

از یک سو، هر هفته با هجمه‌ای تازه از سوی جریان‌های فرامتنی به هنرمندان تئاتر و «اداره کل هنرهای نمایشی» و نمایش‌های مجوزدار مواجهیم که در قالب انواع اخبار و گزارش‌های مغرضانه و حتی ورود به حریم خصوصی هنرمندان، سلب امنیت خاطر هنرمندان و تضعیف «اداره کل هنرهای نمایشی» را هدف گرفته‌اند و از هنرمندان این مرز و بوم تصویر افرادی فاسد، پول‌پرست و خودفروخته می‌سازند و از سوی دیگر، به جای حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مقابله با این جریان ناصحیح و ضدفرهنگی، شاهد افزایش خزنده و مداوم محدودیت‌ها، ممنوعیت‌ها و سختگیری‌های خارج از عرف و جدید در حوزه ممیزی تئاتر از سوی «شورای ارزشیابی و نظارت» همین اداره کل هنرهای نمایشی هستیم که عرصه را بر فعالیت هنرمندان تئاتر تنگ‌تر می‌کند.

انصاف بدهید که مصادیق این امر بسیار شده است؛ از انتشار غیرقانونی عکس‌های خصوصی تا انتساب و انتشار گسترده و هماهنگ انواع اتهام‌های اثبات نشده به هنرمندان در صفحات مجازی و رسانه‌های عمومی ـ که به شکلی آزاردهنده با انفعال هیات‌های نظارت بر مطبوعات و فضای مجازی در دفاع از حقوق هنرمندان همراه بوده ـ تا انتشار رسمی اخبار توقیف و سلب مجوز نمایش‌های مختلف از سوی شورای نظارت اداره کل هنرهای نمایشی و شنیده‌ها از دستور اصلاحیه‌های پیاپی به آثار مجوزدار و دخالت نهادهای متنوع در زمینه صدور مجوز تئاتر و اخیرا، بدعت تازه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در «دستورالعمل صدور پروانه اجرای نمایش» که از «ممیزی آثار» فراتر رفته و به حیطه «احراز صلاحیت شخصی افراد برای فعالیت هنری» وارد شده است، همگی باعث ایجاد جو ناامیدی و سرگشتگی و احساس عدم اطمینان در هنرمندان ـ از پیشکسوتان گرفته تا هنرمندان نسل جوان ـ می شود و بی اغراق می‌توان گفت که چنین تنگنایی، به این شدت و گستردگی، در سه دهه اخیر بی‌سابقه بوده است.

جناب وزیر! شما به واسطه سال های فعالیت خود در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قطعاً به خوبی آگاهید که عرصه فرهنگ و هنر، فراتر از از امکانات و زیرساخت‌ها، تا چه حد به سرمایه «نیروی انسانی» وابسته است. هنرمندان فرهیخته تئاتر، بارها نشان داده‌اند که در برابر شرایط دشواری چون جنگ و تحریم‌ها و هجوم فرهنگی و اقتصادی بیگانگان سر خم نمی‌کنند و عرصه آفرینش هنری را ترک نمی‌کنند، اگر و فقط اگر بالی گشوده و آسمانی برای پرواز بیابند.

 هجوم گسترده ـ و شاید سازمان یافته ـ این روزها به حیثیت هنرمندان و برخوردهای قیم‌مابانه و آمرانه و غیرفرهنگی، در صورت تداوم دو تیغه یک قیچی خواهند بود و بیم آن می‌رود که رشته پیوند میان ملت و دولت را خواهند برید. از همین روی، ما به جدیت معتقدیم سیطره نگاه محدودیت‌آفرین در حوزه تئاتر، که در قالب دخالت نهادهای ناآشنا با ظرافت‌های عرصه فرهنگ و هنر و یا تشدید برخوردهای سلبی و آمرانه رخ می‌نماید ـ با هر نیت و تحلیلی که رخ می دهد ـ به یقین نتایج خجسته‌ای نخواهد داشت و در شرایطی که احساس پیوستگی و اتحاد در برابر تضییقات و تهدیدات بیگانگان ضروریست، ایجاد یاس و سرخوردگی در هنرمندان و نسل جوان، قطعاً برای هیچ کس جز دشمنان این مرز و بوم دلپذیر نیست.

تعامل، همراهی و اعتماد دوسویه و توام با احترام میان «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» و «اداره کل هنرهای نمایشی» با «هنرمندان» و ایجاد فضایی باز ـ حتی به صورت نسبی ـ در طی دهه‌های گذشته بی‌تردید زمینه‌ساز رشد فرهنگ، کاهش تنش‌ها و تداوم آفرینشگری در تئاتر بوده است که آثار آن را می‌توان به وضوح در امور مختلفی چون «تحمل مشکلات اقتصادی و کمبود امکانات»، «توسعه نسبی فعالیت‌های هنری»، «رشد تئاتر خصوصی»، «مشارکت هنرمندان در جشنواره های فجر و سایر جشنواره‌های مناسبتی» و «اعتلای تئاتر ایران در عرصه بین الملل» در دهه های گذشته بازجست.

آقای وزیر! انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر، به عنوان فصل مشترک دو حوزه «تئاتر» و «رسانه»، شاهد بوده است که ترکیب نگاه بدبینانه و سیاست‌زده در برهه‌ای خاص به اصحاب رسانه، چگونه در دوره‌ای کوتاه باعث یاس و ریزش و مهاجرت و تغییر شغل و خانه نشینی برخی از بهترین روزنامه‌نگاران عرصه فرهنگ و هنر شد؛ دیده است که چگونه تضعیف نشریات داخلی ارتباط بلند مدت مخاطبان با رسانه های داخلی را با خلل مواجه ساخت و با کاهش پیوسته تیراژ نشریات و اثربخشی آنها، راه را برای ترک تازی رسانه‌های بیگانه فراهم کرد؛ و تجربه کرده‌ایم که چگونه مشکلات اقتصادی پس از آن، برخی رسانه‌داران را از ایفای وظیفه صادقانه خود به دور و به کاسبان پنهان کاغذ و بنگاه روابط عمومی صاحبان پول و سرمایه و وابستگان ابدی به یارانه های دولتی بدل کرد.

از همین روی، به عنوان عضوی از خانواده محترم تئاتر ایران از شما می خواهیم که تا دیر نشده از تکرار این روند در عرصه تئاتر پیش‌گیری کنید و با بازنگری در سیاست های جاری یا تغییر کادرهای سازمانی و مشاوران مربوطه، نسبت به یافتن علل شکل‌گیری بحران پیش رو و راهکارهای عاجل برای کاهش صدمات بیشتر اقدام کنید و در کوتاه مدت، با تمهیدی برای «تزریق منابع مالی مناسب و تقویت بنیه مالی اداره کل هنرهای نمایشی»، «احیای رابطه توام با احترام میان دولت و هنرمندان»، «دفاع مسئولانه و قاطع از حرمت و شخصیت هنرمندان در برابر هجمه‌های جریان‌های خاص سیاسی»، «جلوگیری از ورود و دخالت نهادهای ناآشنا به عرصه فرهنگ و هنر در امر سیاستگزاری‌های فرهنگی و در صورت لزوم توجیه ایشان در مورد عواقب منفی برخوردهای غیر فرهنگی در عرصه فرهنگ»، اصلاح فوری «دستورالعمل شورای پروانه نمایش» و اصلاح رویه آمرانه «شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی» (به ویژه با هنرمندان نسل جوان) و در یک کلام، برای بازگرداندن حس آرامش و امید به هنرمندان تئاتر اقدام کنید.