|
ورقپارههای تاریخ؛ قصه کمونیستها از لنین تا گورباچف
مرور فرازوفرودهای تاریخ شوروی (بخش دوم)
صادق وفایی
کمونیسم بهعنوان نمود و تجلی عملیِ حکومت مارکسیستها، یکی از مکاتب انسانگرای مهم قرن بیستم بود که در همانقرن، ظهور و افول کرد. دهههایی از قرن بیستم بوده که یکسوی عالم، در دست کمونیستها و سوی دیگرش تحت سیطره کاپیتالیستها بوده است. و مقصود از آن زمان، مقطع پس از جنگ جهانی دوم است که با جنگ سرد بین بلوکهای شرق و غرب یعنی آمریکا و شوروی شروع شد و با فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ به پایان رسید.
کمونیستها ۷۴ سال بر شوروی و اقمارش حکومت کردند و حوادث و فجایع مهمی را در دهههای استیلای خود رقم زدند. این گفتمان و مکتب سیاسی که بنا بود نجاتدهنده انسانها و آورنده عدالت به جامعه بشری باشد، در پایان کار به جایی رسیده بود که سرمایههای خارجیاش، تقریباً حسابهای ۸۰ بانک جهانی را پر میکرد. پژوهشگری بهنام جان پی مینارد در مقالهای گفته «سوسیالیسم خود، خویشتن را تخریب کرد.» که این حرف با توجه به اقدامات و اعمالی که کمونیستها مرتکب شدند، درست به نظر میرسد. البته باید توجه داشت وقتی از کمونیستها سخن میگوئیم و فروپاشی حکومت کمونیستی را مد نظر داریم، مقصود اتحاد جماهیر شوروی است؛ نه چین یا کشورهای کمونیستی آمریکای لاتین مانند کوبا. بههرحال کمونیستها در شوروی مرتکب کارهایی شدند که پس از ۷ دهه، موجب فروپاشی حکومتشان و اثبات ناکارآمدی سیاست و دیدگاهشان شد. البته ناکارآمدی دیگرمکاتب صرفاً انسانگرایانه هم دیر یا زود اثبات خواهد شد.
همانطور که میدانیم کارل مارکس و فردریش انگلس دو فیلسوف و اندیشمند آلمانی، بهعنوان مؤلفان اندیشه مارکسیستی _ کمونیستی شناخته میشوند که سیاستهای سوسیالیستی در راستای اجرای منویات آنها بوده است. مارکس معتقد بود پیش از آنکه سوسیالیسم برقرار شود، باید نظام سرمایهداری پدید بیاید. پس از آن هم، مرحله نهایی از راه میرسد که پیدایش نظام کمونیستی است و در آن، خودِ کارگران از راه تشریک مساعی در درون جامعه اشتراکی خویش، حکومت را به دست میگیرند و به این ترتیب دیگر دولتی در کار نخواهد بود. اما عقاید کمونی و زندگی اشتراکی، سابقهای بیشتر از این در فلسفه غرب دارند.
در ادامه این نوشتار، پیشینههای انقلاب اکتبر و سپس دوران حکومت رهبران کمونیست را مرور میکنیم. اما پیش از آن و در حکم مقدمه، اندیشههای کمونیستی و اشتراکی را پیش از فلسفه مارکس و انگلس مرور میکنیم و سپس سراغ تاریخ و فراز و فرودهایش میرویم.
* ۲- انقلاب و پیشینههای بهقدرترسیدن کمونیستها
یکتذکر مهم تاریخی که جان آر.ماتیوز در کتابش داده، این است که انقلاب شوروی در واقع دو انقلاب بوده که دومی موفق شد تاجوتخت را براندازد. انقلاب اول، سال ۱۹۰۵ و دومی ۱۹۱۷ رخ داد. انقلاب ۱۹۰۵ در واقع درحکم تمرین پیروزی انقلاب ۱۹۱۷ و رویدادی بود که به پیروزی نرسید. ۲۲ ژانویه آن سال هم به «یکشنبه خونین» معروف شد. چون سربازان تزار بهسمت مردم تظاهراتکننده در سنپترزبورگ شلیک کرده و عده زیادی را کشتند.
یکنکته مهم تاریخی که باید دربارهاش تذکر داد، این است فعالیت پلیسمخفی مرموز و ترسناک در روسیه، واقعیتی نیست که فقط به زمان حکومت کمونیستها مربوط باشد. بلکه زمان حکومت سلطنتی هم پلیس مخفی تزار فعالیت میکرده و نیروی بسیار مخوفی هم بوده است.
واقعه مهم دیگر تاریخ روسیه که پس از انقلاب اول رخ داد، جنگ جهانی اول بود. این جنگ همانطور که میدانیم سال ۱۹۱۴ شروع شد و در آن، روسیه به هواخواهی فرانسه و انگلستان، و مخالفت با تجاوز آلمان، اتریش و مجارستان به کشورهای حوزه بالکان، وارد جنگ شد. سربازگیری روسیه از دهقانان، باعث کمبود غذا شد و فوریه ۱۹۱۷ در سنپترزبورگ پایتخت وقت، که دیگر پترگراد نامیده میشد، شورشهای نان شکل گرفت که این عامل نیز باعث بروز طغیانها و تظاهراتی علیه جنگ شد. نخستین ضربههای انقلاب در همین ماه فوریه در پتروگراد احساس شد اما تزار نیکلای و وزیرانش، شورشهای نان و اعتصابهای دیگر را مانند اعتصابهای دیگر نادیده گرفتند.
یکنکته مهم تاریخی که باید دربارهاش تذکر داد، این است فعالیت پلیسمخفی مرموز و ترسناک در روسیه، واقعیتی نیست که فقط به زمان حکومت کمونیستها مربوط باشد. بلکه زمان حکومت سلطنتی هم پلیس مخفی تزار فعالیت میکرده و نیروی بسیار مخوفی هم بوده است.
بههرحال، در شلوغیهای سال ۱۹۱۷، بلشویکها (که بعدها توسط لنین کمونیستها نامگذاری شدند)، فعالترین گروه رادیکال بودند. این گروه از حزب سوسیالدموکرات کارگری روسیه منشعب شده و بهطور مستقل عمل میکردند. چون معتقد بودند حزب مذکور بهاندازه کافی رادیکال نیست. بهقول تاریخنگاران، رادیکالها و میانهروهای روسیه در آن برهه، با وجودِ داشتن هدف مشترکشان برای براندازی حکومت سلطنتی، با یکدیگر دشمن و اصطلاحاً تشنه به خون یکدیگر بودند.
ماه مارس ۱۹۱۷ اعتصابها به پایان رسیدند و بازداشتشدگانِ حکومت تزاری، بخشیده و آزاد شدند. رهبران انقلابی فراری هم که از کشور رفته بودند، موفق شدند برگردند. یکی از همینرهبران فراری، ولادیمیر ایلیچ اولیانوف بود که با نام لنین معروف شد؛ یکرادیکال تبعیدی که پس از بازگشت به کشور، به سخنرانیهای انقلابی و آتشین پرداخت و طرحونقشه خود را برای پیروزی انقلاب، در این سخنرانیها بیان میکرد. این سخنان، به «تزهای آوریل» معروف شدند. یکی از عواملی که به محبوبیت لنین بین تودههای مردم افزود، پیشنهاد کنارهگیری روسیه از جنگ جهانی اول بود. در نتیجه پشتیبانی از بلشویکها در روسیه زیاد شد. ۲ مورد از طرحها و تزهای مهم لنین به این ترتیب بودند: ۱- ملیکردن زمینها و ۲- تشکیل جمهوریای از شوراها. حکومتی که لنین پیشنهادش را میداد، با سلسلهمراتبی از شوراهای محلی بنا گذاشته و با صعود به بالا، به شوراهای عالی و قدرت مرکزی میرسید.
علاقهمندان به تاریخ قرن بیستم، احتمالاً جنگ قدرت لنین و لئون د.تروتسکی را در جریان انقلاب روسیه شنیدهاند. لنین یکعنصر رادیکال از بلشویکها و تروتسکی یکعنصر میانهرو از مِنشِویکها بود. هر دو هم زیرمجموعه حزب سوسیالدموکرات کارگری محسوب میشدند. در برهه ابتدایی و آغاز انقلاب، تروتسکی بهاندازه لنین در حزب سوسیالدموکرات نفوذ و قدرت داشت اما همانطور که تاریخ گواهی میدهد، این نفوذ با دشمنی و فعالیتهای سیاسی طرف مقابل، کمتروکمتر شد. بههرحال تروتسکی کسی بود که ارتش سرخ را سازماندهی کرد. لنین و تروتسکی اواسط ماه ژوئن ۱۹۱۷ بین نیروهای بلشویک و منشویک اتحاد برقرار کردند. نتیجه این کار افزایش قدرت بلشویکها برای تغییر مسیر انقلاب بهسمت دلخواهشان بود. همانطور که در ادامه مطلب مرور خواهیم کرد، بحبوحه انقلاب روسیه، در سالهای جنگ جهانی اول بود و عقبنشینی روسیه مقابل آلمان که فاجعهبار و حقیرانه تلقی میشود، باعث ناآرامیهای مردم روسیه در ماه ژوئیه شد. درنتیجه بینظمی و هرجومرج شدیدی شکل گرفت که بیقانونی را در جامعه روسیه به اوج رساند و سوم ژوئیه بود که شورشی ضددولتی در شهر پتروگراد (پایتخت آن زمان) رخ داد. در نتیجه، کرنسکی وزیر وقت جنگ دولت موقت، دستور بازداشت بلشویکها را داد چون میگفت آلمانها از پیش، از شورش مذکور اطلاع داشتهاند و لنین و بلشویکها باعثوبانی شکلگیری آن بودهاند. در ادامه این حوادث، لنین به فنلاند فرار کرد و آنجا مخفی شد. اواخر همانماه هم پیام فرستاد که زمان همکاری با دیگر گروههای سیاسی به پایان رسیده و بلشویکها باید بهطور مستقل عمل کنند. ادامه این تحولات بهجایی انجامید که بلشویکها به نیروی سیاسی بزرگ تبدیل شدند و یکعامل مهم در تقویتشان هم پشتیبانی دهقانان سراسر روسیه بود که هر روز بیشتر میشد. علت طرفداری دهقانان از لنین، این بود که تصور میکردند با رسیدن به قدرت، زمینها را از مالکان ثروتمند گرفته و به آنها خواهد سپرد. اما لنین پس از بهقدرترسیدن، بهنام اشتراکیکردن زمین، زمینهای آنها را گرفت.
بسیاری از روسها که پشتیبان انقلاب ۱۹۱۷ بودند (که دولت موقت را سر کار آورده بودند) مخالف حکومت بلشویکها بودند و باعدم تمایل لنین به حضور در جنگ جهانی اول، خشمگین شده بودند. این مخالفان، سفیدها بودند که کمکهایی هم از متفقین بهویژه انگلستان و آمریکا دریافت میکردند.
بههرحال پشتگرمی به دهقانان در بحبوحه انقلاب، به لنین امکان داد سازش را با دیگران کنار بگذارد. در مرحله پایانی انقلاب در ماه اکتبر هم، وقتی لنین هنوز در خفا به سر میبرد، تروتسکی مراحل اساسی و قدمهای پایانی را برداشت. او بهعنوان رئیس کمیته نظامی انقلاب و رئیس شورای قدرتمند پتروگراد در صحنه حضور داشت. در ادامه حوادث، حاصل انقلاب اکتبر روسیه، قاطعانه بهدست بلشویکها و در راسشان لنین افتاد.
یکنکته مهم تاریخی دیگر، تفاوت سرخ و سفیدها در انقلاب روسیه است. بسیاری از روسها که پشتیبان انقلاب ۱۹۱۷ بودند (آن بخش از انقلاب که دولت موقت را سر کار آورده بود) بهشدت مخالف حکومت بلشویکها بودند و با عدم تمایل لنین به حضور در جنگ جهانی اول، بهشدت خشمگین شده بودند. این مخالفان، سفیدها بودند که کمکهایی هم از باقیمانده متفقین جنگ بهویژه انگلستان و آمریکا دریافت میکردند. اما وقتی پیمان ورسای در سال ۱۹۱۹ امضا شد، علاقه متفقین به حمایت از سفیدها کم شد. بنابراین شنیدن الفاظی مانند ارتش سرخ، سرخها یا بلشویکها بیانگر نگرش سیاسی متقابل این گروه، یعنی سفیدهاست.
امضاکنندگان کمپین نجات میراث سند ندارند
«زیرخاکی» گنجیابی نیست
نشست روز میراث فرهنگی و موزهها با حضور مدیران کل وزارت میراث فرهنگی و حضور مجازی معاونان میراث فرهنگی استانهای مختلف پیش از ظهر روز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت در سالن فجر ارگ آزادی برگزار شد.
در این برنامه معاونان برنامههای مربوط به هفته میراث فرهنگی را در استان خود تشریح کردند. به عنوان مثال معاون میراث فرهنگی استان مازندران به صورت مجازی از رونمایی کاخ صفی آباد بهشهر خبر داد و گفت: در این هفته همچنین غیر از بازدید مجازی از آثار تاریخی نشست تخصصی نیز برای راهنمایان گردشگری خواهیم داشت.
شریعتی منش معاون میراث فرهنگی استان خراسان جنوبی از اتمام مرمت حمام سرایان خبر داد و گفت: این حمام اوایل هفته افتتاح میشود. ارگ بهارستان بیرجند نیز توسط شرکت آب منطقهای تملک شده و به عنوان گنجینه آب مورد بهره برداری قرار میگیرد. مرمت بافت روستای ماخونیک نیز آغاز شده است. مرکز مطالعات خراسان جنوبی را نیز راه اندازی خواهیم کرد.
حسینی معاون میراث فرهنگی خوزستان نیز از مرمت ۵ اثر در این استان خبر داد و گفت: در سال گذشته ۲۹۲ قلم شیء مرمت شد. شش هزار و ۵۰۰ شیء نیز ساماندهی شدند.
امضاءکنندگان کمپین نجات میراث فرهنگی سندی ارائه نکرده اند
در ادامه این برنامه سید هادی احمدی روئینی مدیر کل دفتر بافتها و بناهای تاریخی در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره سریال «زیر خاکی» و ترویج گنج یابی توضیح داد: این سریال اگرچه با اقبال عمومی مواجه شده اما موضوع آن گنج یابی نیست. با یکی از دست اندرکاران این سریال سوال کردم گفت پیش از پایان و نتیجه سریال قضاوت نکنید. واقعیت این است که این سریال چیزی را ترویج نمیکند. شاید اگر با ما مشورت میکردند، مسیر دیگری را به آنها پیشنهاد میدادیم اما در واقع روال داستان تشویق به گنج یابی نیست. بنابراین وزارت میراث فرهنگی نیز تا قبل از پایان این سریال، موضع رسمی نخواهد داشت.
احمدی در پاسخ به سوالی درباره کمپین امضا شده توسط فعالان و کارشناسان میراث فرهنگی نیز گفت: در این کمپین اعلام شده بود که در قراردادهای میراث فرهنگی رانت وجود دارد و آن را خطاب به رئیس قوه قضائیه امضا کرده اند. ما پیگیری حقوقی خواهیم کرد. هیچ سندی ارائه نکرده اند که آن را پیگیری کنیم. افتخار وزارت میراث فرهنگی این است که اتفاقاً از این موضوع مبرا است. هرگز چنین چیزی تأیید نمیشود. اگر موردی بود حتماً پاسخ میدادیم. خیلی از این ارجاعات به ادعاهای همین افراد است. اتهام زدن به همکاران ما در چنین شرایطی اجحاف است. اگر مشخصاً به قرارداد یا رانتی اشاره شود، آمادگی داریم با شفافیت تمام اسناد را در اختیار همگان قرار دهیم.
تکلیف اشیای تقلبی کشف شده معلوم نیست
در ادامه این برنامه سردار امیر رحمت اللهی فرمانده یگان حفاظت از میراث فرهنگی در این نشست گفت: در فروردین ماه امسال ۱۸۲ قلم شیء کشف شده که ۳۲ قلم آن بدل بوده است. ۵۵ مورد حفاری وجود داشته که ۸۷ نفر مرتبط با آن دستگیر شدند. همچنین ۱۴ دستگاه فلزیاب نیز کشف شد. در این مدت به حریم ۴۴ اثر تاریخی نیز تجاوز شد. ۳۳۷ مورد اخطاریه حقوقی و حقیقی داده شده که ۳۰۶ مورد آن مؤثر بوده است. این تخلفات بیشتر در خوزستان، خراسان رضوی، کردستان و گیلان رخ داده اند.
در ادامه این نشست محمدرضا کارگر مدیر کل امور موزههای کشور نیز در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره نمایش آثار تقلبی کشف شده نیز گفت: هنوز نمیدانیم با اشیای کشف شده چه کار کنیم. چند راه وجود دارد. یکی آنکه آنها را نابود کنیم. دیگر آنکه همچنان در مخازن نگهداری شوند و یا آنکه یک نمایشگاه دائمی برای آنها برپا شود. این راهها منتقدان و طرفداران خود را دارد. ما باید به یک تصمیم درست در رابطه با آنها برسیم.
موزهها با استفاده از فضای مجازی به خانهها رفتند
علیاصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی به مناسبت گرامیداشت روز جهانی موزه و هفته میراثفرهنگی پیامی داد که در آن به موضوع بسته بودن موزهها واستفاده از فضای مجازی برای بازدید از آنها در ایام شیوع کرونا پرداخته شد.
در این پیام آمده است:
با اعلام شورای بینالمللی موزهها (ایکوم) از سال ۱۹۷۷ همه ساله روز ۱۸ ماه می برابر با ۲۹ اردیبهشت با عنوان روز جهانی موزه بهمنظور دستیابی به اهداف فرهنگی از طریق هماهنگ ساختن اقدامات بینالمللی و تدوین برنامه همکاریهای مشترک و دوجانبه بین مردم و موزهها در همه کشورهای عضو جشن گرفته میشود.
بزرگداشت این روز در کشورمان به دلیل غنای تاریخی، فرهنگی و تمدنی کهن که در شکلگیری تمدنهای جهانی نیز تأثیرگذار بوده است همزمان با گرامیداشت هفته میراثفرهنگی برگزار میشود.
میراثفرهنگی هر کشور بهمنزله شخصیت وجودی و هویت فرهنگی، اعتقادی و سیاسی، آینه زندگی گذشتگان و سیر حرکت انسان در طول تاریخ بشریت است. بدون شک شناخت و حفظ هویت و روح فرهنگی مردمان هیچ سرزمینی بدون صیانت از میراثفرهنگی و آثار باقیمانده از قرون گذشته امکانپذیر نخواهد بود و هر ملتی همانقدر دارای شخصیت، هویت و اصالت ریشه و ارزش تاریخی است، که مستنداتی بهعنوان میراثفرهنگی از خود ارائه کند.
موزهها نخستین بنیادهای اساسی هستند که بهوسیله آنها میراث ارزشمند ملتها و کشورها از گزند زمانه حفظ و امکان دیدارشان برای مردم فراهم میشود.
این مراکز فرهنگی با حفظ و زنده نگه داشتن آثار فرهنگی به جا مانده از تمدنها و پیشینیان ابزاری مهم برای تبادل فرهنگی، غنیسازی فرهنگها، توسعه درک متقابل، همکاری و صلح میان مردم است و بهعنوان مراکز آموزشی و پژوهشی میتواند نقش بسیار مهمی در معرفی تجارب فکری، فرهنگی و هنری، القا و انتقال احساس و بینش و اندیشه ایرانی، هویت ملی، مذهبی و فرهنگی داشته باشد.
امروزه موزهها با نمایش، آزمایش و تمرین روشهای جدید تفکر و عمل در انتقال جامعه بهسوی جامعهای پایدار نقش مهمی ایفا کرده و با افزایش گستره فعالیت و با پیشروی به درون جامعه با استفاده از تکنولوژی و شیوههای مدرن، مسیر گفتگو و هماندیشی را هموارتر کردهاند. افزایش رو به رشد تعداد بازدیدکنندگان موزهها در سراسر کشور نیز حاکی از این تعامل سازنده با اقشار مختلف مردم است.
بررسی آمارها بیانگر آن است که حتی در ایام محدودیت رفتوآمد به سبب شیوع بیماری کرونا ارتباط فرهنگ دوستان با مجموعههای تاریخی فرهنگی قطع نشد و این وزارتخانه با استفاده از فضای مجازی توانست موزهها را به خانههای مردم ببرد.
افزایش چشمگیر تعداد موزههای خصوصی به دنبال مطالبات فرهنگی مردم، درخواست نمایندگان مجلس شورای اسلامی با فراهمسازی تسهیلات متناسب با اهداف توسعهای و اقتصادی دولت نیز از تحولات دیگر در عرصه مشارکت بخش خصوصی بوده است.
شورای بینالمللی موزهها با اعلام شعار «موزهها برای برابری: تنوع و فراگیری» در سال ۲۰۲۰ از موزهها میخواهد در موزهها و در قالب فعالیتهای دیجیتالی آنلاین فعالیتهای خود مرتبط با موضوع «برابری: تنوع و فراگیری «را با «موزهها» به اشتراک بگذارند.
شعار جهانی برابری در به رسمیت شناختن تنوع در عین همهشمولی و فراگیر شدن در حقیقت از یک سو به لزوم توجه به جایگاه و نقش موزهها برای تأمین عدالت و مساوات اشاره دارد. در این راه توجه به تنوع و تفاوتهای ذاتی گروههای مختلف نژادی، قومی، زبانی و… از یک سو و فراگیر شدن اعمال مساوات و برابری برای همه از اهمیت بیشتری برخوردار است.
اخبار
به مناسبت روز جهانی قدس
فرهنگسرای رازی مجموعه نماهنگهای قبله اول را تولید کرد
به همت فرهنگسرای رازی و به مناسبت روزجهانی قدس 8 نماهنگ با عنوان قبله اول با محوریت مرتبط با مسئله فلسطین تهیه و در فضای مجازی منتشر می شود.
به گزارش امتیاز، در هرکدام از این نماهنگها به موضوعاتی مجزا از قبیل،حقانیت فلسطین از دیدگاه تاریخی،معرفی شهدای مقاومت ملت فلسطین،معرفی شخصیتهای جناینکار رژیم صهیونیستی و ذکر گوشه هایی از جنایات آنان،کرانه باختری و مسائل مرتبط با آن ،نوار غزه،بلندی های جولان،قدس قبله گاه اول مسلمانان،قدس سرزمین معراج و کوچ آوارگان پرداخته می شود،بر اساس این گزارش در این نماهنگها تلاش شده تا مسائل مهم و تاریخی مسئله فلسطین از قبیل اهمیت قبله اول مسلمانان در این سرزمین ، میزان مالکیت اراضی ،کوچ آوارگان،عروج پیامبر،تاریخچه شهر بیت المقدس،توزیع جمعیتی و مسئله آوارگان به اختصار برای هموطنان معرفی شود.
علاقه مندان می توانند برای استفاده از این نماهنگها به اینستاگرام فرهنگسرای رازی به آدرس farhangsara_raziویا کانال آپارات منطقه به آدرسwww.aparat.com/razi_farhangsaraمراجعه و یادر صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر با تلفن 55420585تماس بگیرند.
بازی با ذهن مخاطب در مرز میان واقعیت و خیال
رمان «جادوی اپ سیزده» از تازهترین تولیدات انتشارات کتاب نیستان است. رمانی تخیلی و فانتزی برای نوجوانان به قلم مریم حاجیلو نویسنده فعال در عرصه ادبیات نوجوان. این رمان که میتوان از آن به عنوان یکی از تجربههای موفق در حوزه تولید ادبی فانتزی در سالهای اخیر یاد کرد در فاصله کوتاهی پس از انتشارش مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. آنچه در ادامه میخوانید یادداشتی که در ادامه میخوانید توسط دیانوش ضمیری محمدنیا از خوانندگان و منتقدان جدی حوزه ادبیات نوجوان تألیف شده و برای انتشار در اختیار مهر قرار گرفته است:
جادوی اپ سیزده منتشر شد. آخرین رمان مریم حاجیلو. پیش از این مجموعه داستان راه برفی و رمان در خواب دویدن که نامزد جایزهی جلال بود را از او خواندهایم. در جادوی اپ سیزده، حاجیلو دوباره به نوشتن برای برای نوجوانان و جوانان برگشته است. از همان راه برفی، دغدغههای او معلوم بود. آدمهایی تنها که در جمع ناجور! چیزی که در رمان در خواب دویدن عمدهتر هم شده بود. دخترکی شهرستانی که به خوابگاهی مصادرهای و متروک میآید و نمیخواهد گلیمش را همچون دیگران و به شیوههای مرسوم از آب بیرون بکشد. بنابراین وقتی خوابگاه مصادره میشود قرار است تخریب شود، همه میروند دنبال کار و آشنایانشان و او که کسی را ندارد، در میان برف سنگینی که باریده، از بالای دیوار میپرد تا همچنان بتواند در خوابگاه متروک پناه بگیرد. جایی که هنوز گازی دارد و گرمایی.
در جادوی اپ سیزده اما با تنهایی پسرکی به نام دانا مواجهه هستیم. مادر او با وجود مواظبتهایی که داشته، قربانی محصولات تراریخته شده و پسرک را در دنیای که حتی برای پدر هم فرصت کافی نمیدهد که با پسر حرف بزند، تنها گذاشته است.
نکتهی عجیب و جالب، در حرکت به شدت لبه مرزی و هوشمندانهی نویسنده است.
پسرک بعد مرگ مادر به شدت افسرده شده. اما هیچ وقت در این باره سخن گفته نمیشود و فقط از قرائن بسیار گذرا و از جمله خواب و تلاش برای خواب بیشتر، این را متوجه میشویم. گویی او هم قرار است فقط در خواب بدود!
خوانندهی هوشیار اما به سختی متوجه میشود که پسرک به چیزی روانگردان روی آورده احتمالاً تا درد و تنهاییاش را فراموش کند. یا حتی قصد فراموشی دارد با خوردن داروهایی که از آن تحت عنوان معجون نام برده میشود. در این مورد هم اما نویسنده هرگز به تصریح سخن نمیگوید به هیچ وجه و لابد برای رعایت اقتضای سنی مخاطب. و از همین جاست که فرم عجیب و غریب کار، شکل میگیرد. فرمی بر آمده از محتوا. در تمام طول داستان، معلوم نیست دنیایی که تصویر میشود دنیای خیالی و بلکه توهمی پسرک است و یا دنیای تخیلی نویسنده و یا حتی دنیایی که مادر با دلسوزی و پیش از مرگ، برای پسر طراحی کرده تا بعد رفتنش، او تنهای تنها هم نباشد. در تمام طول داستان، هرچند هیچ وقت به بازیهایی مثل «نهنگ آبی» اشاره نمیشود، اما دنیای خیال و واقعیت چنان در هم آمیخته است که به هیچ وجه نمیتوان دریافت کدام اصالت دارد و کدام جعلی است.
پسرک بعد از مرگ مادر به اتاق خودش پناه میبرد و لپتاپش را روشن میکند تا دریابد دنیای دیگری که مادر از آن حرف زده، کجاست؟ سیزده ثانیه وقت دارد تا وارد اپی بشود که پر است از عدد سیزده. بعد، چیزی که در دنیای مجازی وجود دارد، به دنیای واقعی هم کشیده میشود. سیاهپوش داستان، در بیرون هم دیده میشود. مردی ظاهراً خطرناک که همه جا در تعقیب پسرک است و بار اول در صحنهی هجوم کوسهها در دریاست که در مییابیم او گویی حامی است و نه جانی! گویی مادر در آخرین روزهای زندگی، با نقشهای ماهرانه، ترتیب همه چیز را داده است! رمان در همه جا با ذهن مخاطب بازی کرده و او را به مشارکت دعوت میکند. کمی پر گوست اما همانند رمانهای به ظاهر علمی تخیلی وطنی دیگر، آسمان ریسمان به هم نبافته و روابط علی و معلولی در آن به خوبی رعایت شده است.
اخبار
پیام رییس سازمان فرهنگی هنری به مناسبت روز جهانی موزهها
رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به مناسبت روز جهانی موزهها پیامی صادر کرد.
به گزارش امتیاز؛ ،حجتالاسلام میثم امرودی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به مناسبت روز جهانی موزهها پیامی منتشر کرد که متن این پیام به شرح زیر است:
«۱۸ماه مِی مصادف با ۲۸ یا ۲۹ اردیبهشت در تقویم شمسی را روز جهانی موزهها نامگذاری کردهاند و همه ساله آن را ارج مینهند. هدف از بزرگداشت این روز، تاکید بر اهمیت موزههاست. موزهها یکی از مهمترین رکنهای توسعه پایدارند. آنها جایی برای تبادلات، تعاملات، توسعه، تفاهم، صلح و همکاری بین عموم مردماند.
ایکوم (شورای بینالمللی موزهها) هر سال، یک شعار برای این روز انتخاب میکند و آن را دراختیار تمام موزههای جهان قرار میدهد. شعار امسال، شعاری زیبا و مهم است؛ «موزهها برای برابری: گوناگونی و فراگیری»
موزهها میتوانند تبلور عدالت در بین تمامی انسانها، از هر دسته، جنس، قوم و نژادی باشند. آنها با روی گشوده خود به تمام مردم تعلق دارند و تبعیضی بین آنها قائل نمیشوند. این باید آرمان و سرانجام هر کدام از نهادهای بشری و تمدنهای آینده باشد. ایده برابری هم آرمانی انسانی است که موزهها شاید بتوانند آن را تحقق ببخشند. توجه به این نهاد فرهنگی به تکامل انسانها بر اساس اخلاق، حسن سلوک و نگاه وحیانی خواهد انجامید.
موزههای ایران نیز بهتر است در جذب حداکثری مردم تلاش کنند. موزهها برای مردماند و خوب است این تعلق داشتن را در عمل نیز معنا کنند. آنها علاوه بر اهداف اصلی و دائمی خود بهتر است در پر کردن اوغات فراغت مردم کوشا و برای این مهم برنامه داشته باشند. نه فقط از طریق بازدید بلکه از طریق برنامههای گوناگون و فراگیر.
اکنون وارد دههی پنجم انقلاب شکوهمند اسلامی شدهایم. به این ترتیب خوب است جایگاه موزههای ایران و به تبع آن تهران تبیین شود. بهتر است کارکرد اصلی موزهها در ایران با توجه به مولفههای تمدنساز باشد. شایسته است، روشن و مشخص شود موزههای ایران چه جایگاهی در تمدن ایرانی-اسلامی ما دارند. پس از تبیین و مشخص کردن ممیزههای هر کدام، این شاخصهها تحلیل شود و در نهایت به عنوان اهداف اصلی و کارکرد دائمی آنها با این ویژگیها برنامهریزی و حرکت شود. بیتردید توجه به حضور مخاطبان و مردمی شدن موزهها و تبیین ویژگیهای تمدنساز هر کدام از آنها، چشمانداز و نقشه راه روشنی را پیش پای هر کدام از مسئولان فرهنگی و فعلان عرصه موزهها قرار خواهد داد.
به همین مناسبت به تمام همکاران و موزهداران عزیزِ شاغل در سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و همینطور تمامی موزهداران شهر تهران و سرزمینم، ایران تبریک میگویم. برای یکایک آنها آرزوی تندرستی میکنم و امیدوارم هرچه پرتلاشتر و با انگیزهتر در جهت اعتلای موزههای ایران بکوشند. مطمئن باشید با کوشش مستمر و توجه به تمدن ایرانی-اسلامیمان به وضعیت مطلوب و حصول نتیجه دست خواهید یافت.»
در آستانه روز جهانی قدس در فرهنگسرای انقلاب اسلامی صورت میگیرد؛
افتتاح کتابخانه تخصصی انقلاب و مقاومت اسلامی
کتابخانه تخصصی انقلاب و مقاومت اسلامی در آستانه روز قدس سهشنبه ۳۰ اردیبهشت در فرهنگسرای انقلاب اسلامی افتتاح میشود.
به گزارش امتیاز، یوسف بالو رییس فرهنگسرای انقلاب گفت: آیین افتتاح کتابخانه تخصصی انقلاب و مقاومت اسلامی، سهشنبه ۳۰ اردیبهشت و با حضور حجتالاسلام میثم امرودی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار میشود.
وی افزود: کتابهای این کتابخانه بر آثار حوزه انقلاب و مقاومت اسلامی متمرکز است و ۵ هزار و ۵۰۰ کتاب از آثار این کتابخانه، اهدایی دکتر مجید صفاتاج، پژوهشگر و کارشناس مسائل فلسطین است.
بالو تمرکز فعالیتهای این کتابخانه بر عرصه پژوهش را از زمینههای اصلی فعالیت این کتابخانه عنوان کرد و افزود: ماهیت این کتابخانه بیشتر برجنبه تحقیق و پژوهش است. یکی از مهمترین ویژگیهای این کتابخانه بهرهمندی از آثاری است که کمتر در بازار نشر کشور یافت میشود و محل مناسبی را برای پژوهشگران و دانشجویان فراهم میآورد.
به گفته رییس فرهنگسرای انقلاب اسلامی، این کتابخانه در فضایی به وسعت ۲۵۰ مترمربع راه اندازی شده و شامل بخشهایی همچون؛ مخزن، سالن مطالعه و نشریات است. این کتابخانه از شنبه تا چهارشنبه ۸ تا ۱۸ و پنجشنبهها ۸ تا ۱۶ فعال است. علاقهمندان برای عضویت در این کتابخانه با ارائه یک قطعه عکس و اعلام کد ملی و پرداخت حق عضویت میتوانند به مدت یک سال از خدمات کتابخانه تخصصی انقلاب و مقاومت اسلامی بهرهمند شوند.
آیین افتتاح کتابخانه تخصصی انقلاب و مقاومت اسلامی سهشنبه ۳۰ اردیبهشت ساعت ۱۲ در محل فرهنگسرای انقلاب اسلامی برگزار میشود. این برنامه با رعایت پروتکلهای ستاد ملی کرونا برگزار میشود و ورود عموم در آن آزاد است.
این کتابخانه در فرهنگسرای انقلاب اسلامی به نشانی؛ بزرگراه شهید نواب صفوی، تقاطع پل کمیل، ابتدای کمیل شرقی واقع شده است.
|
|
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4279/19583/77735
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4279/19583/77736
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4279/19583/77737
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4279/19583/77738
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4279/19583/77739
|
عناوین این صفحه
- مرور فرازوفرودهای تاریخ شوروی (بخش دوم)
- «زیرخاکی» گنجیابی نیست
- موزهها با استفاده از فضای مجازی به خانهها رفتند
- اخبار
- اخبار