|
فرمانروایی کاراکترهای غربی بر بومی
راهمان به سمت غرب کج شده است
شاید معضلات و مشکلات بسیاری گلوی صنایع فرهنگی خصوصاً صنعت اسباببازی را گرفته باشد اما اگر از هر کارشناس و منتقدی بپرسیم در زمینه اسباببازی مهمترین معضل چیست؟ اولین پاسخی که پس از پرسیدن این سوال از تولیدکننده یا فعال حوزه اسباببازی و سرگرمی میشنویم، نداشتن «کاراکتر» است. حتی اگر اولین پاسخ این نباشد، قطعاً یکی از پاسخها خواهد بود. اما به راستی چرا این معضل وجود دارد و راهحل آن چیست؟ در این یادداشت بابیان تجربهای موفق از یکی از کشورهای مطرح در این حوزه، تلاش میکنیم تا به برخی گوشههای پنهان این موضوع پی ببریم.
اولین فرضیهای که مطرح میشود، داشتن کاراکتر و شخصیت در تاریخ فرهنگ و هنر یک کشور و تلاش برای تبدیل آن به یک کاراکتر محبوب است. ظرفیتی که در کشورمان به وفور دیده میشود اما نتوانستیم این ظرفیت بالقوه را به فعلیت برسانیم و بیشتر راهمان به سمت غرب کج شده است. در حالیکه کشورهای غربی و اروپایی بهتر و مؤثرتر از ظرفیتها و داشتههایشان استفاده کردند و سیطرهشان را در تمام دنیا پهن کردند.
اما در این نوشتار، میخواهم به نکتهای اشاره کنم که افسوس و ناامیدی و امید را توأمان به همراه دارد، با توجه به آثار و آمارهای موجود، برخی کشورهای غربی از حوزه ظرفیت کاراکتر ادبی پا را فراتر گذاشتهاند و از کمترین مؤلفههای فرهنگی، بهترین و محبوبترین کاراکترها را تولید کردند. همانند کاراکتر «باباسفنجی» که تبدیل «اسفنج» به یکی از محبوبترین کاراکترهای جهان است، باباسفنجی تنها چشمهای از این اقیانوس عمیق است که اگر به خلق این اثر بپردازیم باید بگوییم خالق این شخصیت پرطرفدار «استیون هیلنبرگ»، در سال ۱۹۸۹ زمانیکه در مقطع کارشناسی ارشد رشته زیستشناسی موجودات دریایی تحصیل میکرد، کتابی با عنوان «منطقهی جزر» در مورد موجودات دریایی نوشت که شخصیت اصلی آن، یک «اسفنج» بود. پس از پیشنهاد همکارش «مارتین اولسون» و علاقه او به انیمیشن، هیلنبرگ تصمیم گرفت این کتاب را تبدیل به یک اثر نمایشی کند. اثری که اولین بار در سال ۱۹۹۹ با عنوان «باب اسفنجی، شلوار مکعبی» به روی پرده نمایش شبکه نیکلودین آمریکا رفت. از آن پس، روزبهروز بر محبوبیت این اثر افزوده شد تا اینکه در سال ۲۰۰۴ اولین فیلم این مجموعه نیز به اکران درآمد و اکنون پس از ساخت ۱۲ فصل، مخاطبان جدیدی از نقاط مختلف جهان را به خود جذب کرده است و در صدر محبوبترین کاراکترهای انیمیشنی جهان قرار گرفته است.
کاراکتر «باباسفنجی»، در واقع یک اسفنج با ظاهری متفاوت و طنزگونه با شخصیتی ساده، قلبی مهربان و بسیار خوشبین است. او و دوست صمیمیاش «پاتریک» که یک ستاره دریایی است با رفتارهای کودکانه به راحتی با مسائل مختلف مواجه میشوند و حتی بعد از گذراندن سختترین اتفاقات، خیلی زود همهچیز را فراموش میکنند و به زندگی پر از هیجان و سرگرمی خود ادامه میدهند. شاید بتوان گفت همین اسم جالب و شخصیت ساده و بیآلایش «باباسفنجی»، از مهمترین دلایل دوستداشتنی بودن این کاراکتر و ارتباط برقرار کردن کودکان سراسر دنیا با او است. بهطوریکه هماکنون این مجموعه در ۱۷۰ کشور دنیا در حال پخش و به ۲۴ زبان ترجمه شده است.
عوامل زیادی در پس محبوب شدن و ماندن «باباسفنجی» در صدر پرطرفدارترین وجود دارد، اینکه چرا و چگونه کاراکتری همچون «باباسفنجی» محبوب میشود و پس از گذشت ۲۰ سال، هنوز در ردیف پرطرفدارترین کاراکترهای کودکان قرار میگیرد، میتواند دلایل مختلفی داشته باشد همچون: تداوم تولید، بهروز بودن، سطح محبوبیت حتی برای بزرگسالان، موسیقی، طراحی خلاقانه و نوآورانه و...
این شخصیت مکعبی زرد رنگ همراه با رفقایش با تداوم تولید مواجه بودند، باباسفنجی یکی از طولانیترین مجموعههای دنیاست و سالهاست شبکه نیکلودین، قسمتهای جدیدی از این مجموعه را اکران میکند. این تداوم، اجازه فراموشی کاراکتر را به مخاطب نمیدهد و با داستانهای جدیدی که در هر فصل از این شخصیت روایت میشود، همیشه برای کودک به صورت تازه و دوستداشتنی باقی میماند.
بهروزبودن از مهمترین شاخصههای ماندگاری کاراکتر است، همیشه اتفاقات دنیای باباسفنجی در حال تغییر و هماهنگی با دنیای کودک است. در طول این سالها او با مسائلی مواجه میشود که برای مخاطب ملموس و قابل درک است و تصمیمات و برخوردهای او با این مسائل، از طرفی وقوع این حوادث در بستر طنز، بر جذابیت داستان میافزاید. در واقع این ملموس بودن به کودک اجازه میدهد که خود را به جای این شخصیت قرار دهد و با او حس همذاتپنداری و نزدیکی داشته باشد.
البته باباسفنجی برای بزرگترها هم جذابیت دارد و میبینیم که از محبوبیت خاصی نزد آنان برخوردار است، یکی از مهمترین نقاط متمایز باباسفنجی از سایر کاراکترها این است که این کاراکتر توانسته در کنار کودکان، والدین آنها را تا حدی به خود مشغول کند و این همسو بودن محبوبیت در نزد والدین با کودکان، خود دلیلی برای هرچه بیشتر مورد توجه قرار گرفتن کاراکتر باباسفنجی است.
علاوه بر همه این تمایزات باباسفنجی، با طراحی خلاقانه و نوآورانه شرایط محبوبیت را برای خود فراهم کرده است، شاید اولین چیزی که باعث ماندگاری یک کاراکتر در ذهن کودک شود، ظاهر آن باشد. چهره شاداب و با رنگهای زیبای کاراکترهای باباسفنجی، یکی از مهمترین نکاتی است که در نگاه اول کودک را به خود جذب میکند. حالت منعطف بدن این کاراکترها، به کارگردان امکان نوآوریهایی را میدهد که به جذابتر شدن داستان کمک میکنند. آناتومی خاص بدن کاراکترهای این مجموعه، آنها را در شرایط وحوادث مختلف به شکلهای گوناگون در میآورد که این تغییر شکلها وتأثیر آنها در روند داستان، مخاطب را وادار به دنبالکردن داستان به دلیل امکان وقوع اتفاقهای جالب در ادامه میکند. حالت صورت و پیامی که بادیدن چهرههای مختلف این مجموعه به کودک منتقل میشود، از دیگر دلایل جذابیت این اثر است.
قطعاً موارد زیادی را تجربه کردهایم که موسیقی یک اثر از خود آن اثر جذابتر است و حتی گاهی این موسیقی باعث دیدهشدن اثر میشود. موسیقی فوقالعاده انیمیشن باباسفنجی، بیش از پیش این کاراکتر را در ذهن کودک ماندگار میسازد. به شخصیتهای این داستان همراه با موسیقی منحصربهفرد آن، با لطافت خاصی وارد حافظه کودک میشوند و برای او خاطرات زیبایی را از دیدن این مجموعه رقم میزنند.
تمام این موارد و توصیفاتی که درباره کاراکتر باباسفنجی بیان شد، به خوبی نشان میدهد که برای خلق و محبوبشدن یک کاراکتر صرفاً نیازی به داشتن یک پشتوانه جدی ادبی و تاریخی هم نیست و حتی از کمارزشترین مولفهها هم میتوان محبوبترین کاراکتر جهان را بهوجودآورد. شاید پیام مهمتر این کاراکتر کوچک این باشد که داشتن یک تاریخ وادبیات غنی و گسترده، چهمقدار مسیر را هموارتر خواهد کرد و چقدر ظرفیت بهوجود میآورد.
اما سوالها و طرح مسائل زیادی درباره خلق کاراکتر اسباببازی در کشورمان مطرح میشود که معمولاً از اذهان دور مانده و به محاق رفته است، در اصل خیلی به آن توجه نشان داده نشده و نمیشود و در حوزه شخصیتسازی و طراحی اسباببازی ضعیف عمل شده است و همچنان در مرحله آزمون و خطای کپی محصولات غربی است. «تولیدکننده»، «طراح»، «انیمیشنساز» سه حلقه مهم در خلق، پیدایش و معرفی شخصیت کارتونی و اسباببازی هستند که کنار گرفتن آنها در کنار هم به امری محال تبدیل شده و اگر گاهاً همکاری شکل گرفته، مستمر نبوده است.
در آسیبشناسیها و نشستهای تخصصی در حد تئوری مطرح شده که در صنعت اسباببازی باید اتاق فکری تشکیل شود تا مهرههای اصلی اعم از روانشناس، جامعهشناس، انسانشناس، طراح اسباببازی، تولیدکننده، انیمیشنساز و… در خلق، نقد و بررسی شخصیتها در کنار هم مشارکت داشته باشند اما این اتاق فکر سالهاست که خالی مانده و سوالها بیجواب!
سوالهایی از این جنس که چرا ظرفیت ادبی و تاریخی کشور و فرهنگ ما برای خلق کاراکتر همچنان مهجور مانده است و با توجه به اینکه در شروع این مسیر، چندگام از سازندگان باباسفنجی جلوتر هستیم؟!
آیا هنوز هم جای خالی شخصیتهای بزرگ تاریخ و ادبی ما همچون رستم و سهراب و یا شخصیتهای پندآموز کلیلهودمنه در بین کاراکترهای محبوب کودکان ایرانی حس نمیشود؟! یا الگوسازی و قهرمانسازی از نمادها وشخصیتهای تاریخ پرآوازهی خودمان، تربیت نسل جدید برای داشتن آینده روشنتر کشورمان را بیشتر تضمین نمیکند؟ و بسیاری دیگر از سؤالهایی که هنوز هم در انتظار پاسخ هستند.
آن چیزی که باباسفنجی به طراح ایرانی میگوید این است که مهمتر از داشتن ظرفیتهای ادبی بسیار، نوآوری و روش پرداختن به این اسطورههاست. نکتهای که هنوزهم در کاراکترهای بومی به شدت خودنمایی میکند، جذابیت کم آنها وعدم تناسبشان با سن کودک است. شاید توجه به این نکته بتواند در آیندهای نزدیک، محبوبترین کاراکترهای کودک ایرانی را کاملاً بومی وایرانی کند و سلطه چندینساله کاراکترهای غیربومی را از بینببرد.
چاپ هشت رمان و مجموعهداستان جدید از نویسندگان ایرانی
نشر داستان بهتازگی ۸ کتاب رمان و مجموعهداستان از نویسندگان ایرانی منتشر و راهی بازار نشر کرده که از اینتعداد، ۴ کتاب رمان و ۴ کتاب، مجموعهداستان هستند.
یکی از اینکتابها، رمان «به گواه یک رویا در قاب پنجره» نوشته محسن سعیدالسادات است. اینکتاب، اولین رمان سعیدالسادات است که پیش از این، از وی، چند مجموعهشعر و یکمجموعهداستان منتشر شده است. نویسنده در ایناثر علاوه بر فضا و زبان شاعرانه، فرم متفاوتی را هم برای روایت داستان خود انتخاب کرده تا بتواند جذابیت داستان را برای هر نوع مخاطبی با هر نوع سلیقهای حفظ کند. رمان مذکور، در ۳ فصل نوشته شده، اما نویسنده روایت خود را از فصل دوم آغاز کرده است.
ابتدای کتاب، فصل دوم آن است که زاویه دید سوم شخص و روایتی تو در تو دارد. بعد فصل اول که زاویه دید اول شخص و روایتی سر راست دارد و سپس، فصل سوم میآید. اما بهگفته ناشر اثر، اگر کسی علاقهمند به خواندن رمانهای کلاسیک باشد، میتواند ابتدا فصل اول را بخواند، بعد فصل دوم را، تا سریع تر در فضای داستان قرار بگیرد و بتواند آن را بهصورت خطی دنبال کند و در نهایت به فصل سوم برسد.
اینکتاب با ۱۴۰ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۳۰ هزار تومان منتشر شده است.
رمان دیگری که نشر داستان بهتازگی چاپ کرده، «رد پای باران» نوشته حیات عارف نویسنده اهل اشنویه است.اینکتاب هم، اولینرمان نگارندهاش است که موضوعش، چالش زنی با بیماری و اطرافیان خود است.
اینکتاب با ۱۸۰ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۱۰ هزار و ۳۵۰ تومان عرضه شده است.
«ارکیان» عنوان سومین رمان جدید اینناشر است که بهقلم طاهره کمال نوشته شده و مانند دو کتاب پیشین، اولینرمان نویسندهاش محسوب میشود.
داستان اینرمان هم درباره یک عشق است و در ۳۳ فصل روایت میشود. روایت اینداستان توسط دو شخصیت انجام میشود.
اینکتاب هم با ۶۲۴ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۱۰۰ هزار تومان به چاپ رسیده است.
چهارمین رمان جدید نشر داستان، یکرمان نوجوان با عنوان «خر، سلطان جنگل» است که هما درودیان راد آن را نوشته و دومین رمان نویسندهاش محسوب میشود.
درودیان، پیش از این، مجموعهداستان نوجوان «درخت جنون» را توسط همینناشر به چاپ رسانده و در کتاب جدید خود، داستان یک خر را روایت کرده که از دست صاحب خود به جنگل فرار میکند و...
اینکتاب با ۶۰ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۲۵ هزار تومان منتشر شده است.
یکی از مجموعهداستانهایی که نشر داستان بهتازگی چاپ کرده، «مقتل سنجر بیک» نوشته ایمان مسگرزاده است. اینکتاب اولینمجموعهداستان اینسینماگر جوان خوزستانی است که ۵ داستان کوتاه را شامل میشود و هرکدام از داستانها از زاویهای متفاوت، درباره حادثه قتل سنجر بیک اطلاعاتی میدهند.
عناوین داستانهای اینکتاب، بهترتیب عبارتاند از: مقتل بیک سنجر، مرشد ولی، مادیان و مش یعقوب، حصیرآبادیها و یک نفر دیگر، آسمان آن روزهای اسی.
اینمجموعهداستان با ۹۲ صفحه، ۵۰۰ نسخه و قیمت ۲۵ هزار تومان منتشر شده است.
دومین مجموعهداستان جدید اینناشر، «تامارا» نوشته مریم کتابفروش بدری است که اولین مجموعهداستان نویسندهاش محسوب میشود. اینمجموعهداستان، ۱۱ داستان کوتاه را از اینداستاننویس تبریزی شامل میشود که در آنها، روابط آدمها در جامعه و مضامینی مثل مرگ و زندگی، عشق و …مورد بررسی قرار گرفتهاند.
عناوین داستانهای اینکتاب بهترتیب عبارت است از: تامارا، کاور، هیاهوی خاک، دیتا، اسب دریایی، احمدآباد یا همت آباد، دوشیزه سارا، نه ماه بعد از رفتن تو، کافه کتاب، خواب سفید، بارماقسیز.
اینکتاب با ۹۲ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۲۵ هزار تومان منتشر شده است.
«چارلی و بانو» نوشته قباد حیدر هم دیگر مجموعهداستان جدید نشر داستان است که پیش از این، چند مجموعهشعر و مجموعهداستان منتشر کرده است.
اینکتاب ۲۹ داستان کوتاه و داستانک دارد که نویسنده در آنها به مضامین اجتماعی مثل جنگ و عشق و مرگ و....پرداخته است. برخی داستانها هم دارای نگاه طنز آمیز به زندگی هستند. چشمان بیپلک، زندگی عمودی، چارلی و بانو، من یک فروشندهام، آدمهای خیابانی، امروز دهم جوز، مسافر ابدی و.... عناوین برخی از داستانهای اینکتاب هستند.
اینکتاب هم با ۹۲ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۳۰ هزار تومان عرضه شده است.
چهارمین مجموعهداستان چاپشده توسط اینناشر هم «سوپرک چه» است. اینکتاب هم اولین مجموعهداستان نگارندهاش زهرا مینویی است که پیشتر به کار نمایشنامهنویسی مشغول بوده و تعدادی از متون نمایشی او در جشنوارههایی مثل جشنواره تئاتر الف اجرا شدهاند.
مینویی در اینمجموعهداستان که ۴ داستان کوتاه را در بر میگیرد، به زندگی و روابط آدمها در جنوب پرداخته و تلاش کرده با بومیگرایی و استفاده از لحن و گویش مردمان اینخطه کشور در فضای داستانهای خود را بسازد.
سوپرکچه، شارکول، زنگلاچو، سوزی عناوین داستانهای اینکتاب هستند.
اینکتاب هم با ۵۰ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۲۵ هزار تومان به چاپ رسیده است.
با ادامه اعتراضها به نابرابری سیاهان؛
کتابهای روشنگر درباره تبعیض نژادی در آمریکا پرفروش شدهاند
ادبیاتی که درباره تاریخچه تبعیض نژادی در آمریکاست، از «شکنندگی سفیدپوستان» گرفته تا «جیم کرو جدید»، حالا دارد بسیار پرفروش میشود؛ چون آمریکاییها میخواهند در حالی که اعتراضها نسبت به کشته شدن سیاهپوستان غیرمسلح توسط پلیس افزایش مییابد، اطلاعات خود را درباره نژادپرستی نیز افزایش دهند.
جورج فلوید بعد از ۸ دقیقه گیر کردن زیر زانوی یک افسر پلیس سفیدپوست جان باخت و مرگ او باعث شکلگیری چند هفته اعتراضهای خیابانی در سراسر آمریکا و دیگر کشورها شد؛ حالا آمریکاییها دارند رو به کتابها، فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی میآورند که دههها تبعیض را به نمایش میگذارند.
به همین دلیل کتابهای غیرداستانی درباره تجربه سیاهپوستان در صدر لیست پرفروشهای آمازون قرار گرفتهاند که از جمله آنها میتوان به کتابهای کودکان از جمله «ما متفاوت هستیم، ما یکی هستیم» از مجموعه «سسمی استریت» اشاره کرد. بسیاری از عناوین این کتاب کاملاً فروش رفتهاند و حتی نسخههای دست دوم هم با قیمتهایی تا ۵۰ دلار به فروش میروند.
در وبسایت بارنز اند نوبل، ۸ کتاب از ۱۰ کتاب پرفروش، عناوینی درباره سیاهان هستند که قبلاً منتشر شده بودند که از جمله آنها میتوان به «بین دنیا و من» نوشته تا-نهیسی کوتس و «پس میخواهی درباره نژاد صحبت کنی» نوشته ایجئوما اولوئو اشاره کرد.
ابرام اکس کندی نویسنده کتاب «چطور ضدنژادپرست باشیم» این هفته در توییتر نوشت: «این اتفاق هر روز نمیافتد. پرفروشترین کتابهای شماره یک و دو حال حاضر آمازون دو کتابی هستند که نژادپرستی را به چالش میکشند. این کار شماست.»
این نویسنده کتاب دیگری هم در دست چاپ دارد که با عنوان «کودک ضدنژادپرست» برنامه انتشارش جلو افتاده و به زودی وارد بازار کتاب میشود.
کندی که برنده جایزه کتاب ملی آمریکا است، در دانشگاه واشینگتن مدیریت انجمنی به نام تحقیقات ضدنژادپرستی را برعهده دارد و این پنجمین کتابش است که منتشر میشود.
کتاب «مهر خورده» نوشته جیسون رینولدز که با اقتباس از کتابی از کندی نوشته شده نیز کتاب شماره یک بخش نوجوانان نیویورک تایمز شده است. این کتاب تاریخی درباره ایدههای نژادی در میان سه دسته از مردم است. هدف این کتاب کمک به نوجوانان برای درک ریشههای نژادی است.
با رشد اعتراضها و عبور آنها از خطوط رنگ پوست، آمریکاییها مشغول جمعآوری لیست کتابهای مرتبط و معرفی کردن آثار به یکدیگر هستند. حامیان جنبش مقابله با نژادپرستی همچنین از مردم میخواهند خریدهای خود را از طریق کتابفروشیهای تحت مالکیت سیاهپوستان یا کتابفروشیهای مستقل انجام بدهند.
پیشنهادها به عرصه فیلم و تلویزیون هم میرسند و برنامههایی چون «سفیدپوستان عزیز»، «مونلایت» و «کار درست را انجام بده» پرطرفدار میشوند.
اخبار
کتاب سوم کسروی درباره مشروطه/آیا استالین در فتح گیلان شرکت داشت؟
نشر علم کتاب «مشروطه به روایت کسروی؛ سومین اثر احمد کسروی درباره مشروطیت بر اساس یادداشتهای او را در روزنامه پرچم» به کوشش مهدی نورمحمدی را با شمارگان ۷۷۰ نسخه، ۲۹۸ صفحه و بهای ۷۵ هزار تومان منتشر کرد. کسروی یکی از مشهورترین مورخان و راویان تاریخ مشروطه ایران است. دو کتاب مهم او با عناوین «تاریخ مشروطه ایران» و «تاریخ هجده ساله آذربایجان» دو منبع مهم برای مطالعات پیرامون تاریخ بیداری ایرانیان به شمار میروند. پژوهشگران امروزی بارها به این دو کتاب ارجاع دادهاند و خارج از مرزها نیز ترجمه این دو کتاب بسیار مورد استفاده غیرایرانیهاست.
ویژگیهای کتاب
به شهادت مهدی نورمحمدی در مقدمه این کتاب کسروی در این این یادداشتها به خوبی توانسته نام مشروطه خواهان را در تاریخ ثبت و از تلاشهای آنان در راستای بیداری ایرانیان قدردانی کند. همچنین نثر کسروی در این یادداشتها به مراتب از کتابهای «تاریخ مشروطه ایران» و «تاریخ ۱۸ ساله آذربایجان» سادهتر و روانتر است و در ان از کلمات متکلف و لغات و واژگان ابداعی او اثری به چشم نمیخورد. درباره علت این امر نیز میتوان چنین متصور شد که شاید وی با این اقدام قصد جذب مخاطبان عادی روزنامه و ارجاع آنها به دو کتاب مشهور خود را داشته است.
ویژگی دیگر این کتاب در این است که به نوعی خلاصه کتابهای «تاریخ مشروطه ایران» و «تاریخ هجده ساله آذربایجان» نیز محسوب میشود. بدین دلیل که در برخی موارد، فشردهای مربوط به رویداد یا سرگذشت مورد اشاره را بیان کرده و آن گاه خواننه را برای به دست آوردن آگاهیهای بیشتر به آن دو کتاب ارجاع میدهد. همچنین با وجود موارد مشابهی که بین این یادداشتها و مطالب دو کتاب مشهور کسروی وجود دارد، نوع روایت کسروی در این موارد با آن دو کتاب متفاوت و یا دارای افزودههایی است.
بر این اساس میتوان «مشروطه به روایت کسروی» را ادامه دو کتاب «تاریخ مشروطه ایران» و «تاریخ هجده ساله آذربایجان» نیز به حساب آورد، چرا که برخی از مطالب آن مانند نوشتههای او درباره حاج شیخ علی اصغر لیلاوایی (که یادداشت شماره ۱۵ کتاب است) اسماعیل خویی (یادداشت شماره ۶۱) عارف قزوینی (یادداشت شماره ۱۰۱ و کلنل محمد تقی خان پسیان (یادداشت شماره ۴۶) در دو کتاب دیگر وجود ندارد و یا اینکه در برخی موارد داوریها و نظرهایی درباره شخصیتها درج شده که در آن دو کتاب نیامده است.
اما مهمترین تفاوت یادداشتهای روزنامه پرچم با دو کتاب مشهور کسروی در این است که اگرچه در بسیاری موارد عکسهای آن دو کتاب در این یادداشتها نیز به کار رفته ولی توضیحات مرتبط با آن عکسها نسبت به آن دو کتاب یا متفاوت یا دارای افزودههایی است. نکته دیگر درا ین است که کسروی به صراحت و بدون ملاحظه نظر و داوری خود درباره رجال موثر در انقلاب مشروطه را ابراز کرده و دوستی یا نفرت خود را نسبت به آنان آشکار ساخته که این امر نشانگر شجاعت و بیباکی اوست. این معنی هنگامی برجستهتر میشود که بدانیم در زمان چاپ روزنامه پرچم بسیاری از رجال مورد اشاره یا فرزندان آنان در قید حیات بودهاند.
خلاصهای درخشان از اقدامات حیدر عمواغلی
«مشروطه به روایت کسروی» را میتوان دانشنامه شخصیتهای موثر (چه مخالف و جه موافق) در انقلاب مشروطه ایران دانست. کسروی به خوبی توانسته به ثبت و ضبط شخصیتها و رخدادهای مهم بپردازد. همچنین آن دسته از مخاطبان عام که حوصله خواندن آن دو کتاب مفصل را ندارند میتوانند با این کتاب هم شخصیتها را بشناسند و هم با رخدادهای آشنایی پیدا کنند. یادداشتها در عین ایجاز، معرفی کننده کامل این شخصیتها هستند.
به عنوان پنجاهمین مطلب این کتاب درباره «حیدر عمواغلی» مشهور به حیدر بمبی است که از چهرههای مشهور و اثرگذار دوران مشروطیت به شمار میرود. عمواغلی که از بنیانگذاران حزب کمونیست ایران نیز هست، قلبا هوادار نهضت مشروطه خواهی ایرانیان بود و به دلیل درد وطن تخصص خود یعنی ساخت بمب و مواد منفجره را در جهت اهداف مشروطه خواهان به کار گرفت. اگر او نبود قطعاً مشکلات عدیدهای برای نهضت به وجود میآمد.
درباره او کتابهای مهمی چون «چکیده انقلاب حیدرخان عمواوغلی» به قلم زنده یاد رحیم رضازاده ملک و «حیدرخان عمواوغلی: اسناد و خاطرات» به قلم اسماعیل رائین منتشر شده و در عموم کتابهای تاریخ مشروطه نیز نامش به چشم میخورد. البته هنوز هم نکات مبهمی پیرامون او وجود دارد. کسروی در شماره ۵۴ نشریه پرچم مورخ نهم فروردین ۱۳۲۱ زندگی و فعالیتهای او را در چند پاراگراف درخشان به شرح زیر خلاصه کرده است: «یکی از قهرمانان جنبش مشروطه این مرد را باید شمرد. چنان که گفته میشود حیدر عمواغلی از مردم سلماس بوده ولی در قفقاز بزرگ شده و آنجا درس خوانده و یک یا دو سال پیش از جنبش مشروطه برای کشیدن سیمهای چراغ برق در مشهد از سوی رضایوفها به ایران آورده شده که چند زمانی در مشهد بوده و سپس به تهران آمده و در اینجا به کارخانه چراغ برق وارد شده.
در آغاز جنبش مشروطه این یکی از هواخواهان بسیار خونگرم آن گردید و به یک رشته کارهای بزرگی برخاست. زیرا چنان که دانسته شد، کشتن اتابک با دست عباس آقا با تحریک و نقشه این مرد بوده. همچنین بمبی را که به محمدعلی میرزا انداختند این ساخته و بمب اندازان هم او و همراهانش بودهاند.
پس از بمباران مجلس عمواغلی به قفقاز گریخت و از آنجا به تبریز آمد و با دیگران همدستی نمود و پس از چندی به خوی که تازه گشاده شده بود رفت و در آنجا به همدستی امیرحشمت و دیگران یک کانونی برای آزادی خواهی و جنگ با هواداران استبداد پدید آوردند که خود داستان درازی دارد.
سپس چون تهران گشاده گردید، عمواغلی نیز به اینجا آمد و یکی از سردستگان بود و همیشه در کارها پا در میان داشت. همچنین در کوششهایی که ایرانیان در هنگام جنگ جهانگیر گذشته کردند او یکی از سردستگان شمرده میشد.
روی هم رفته عمواغلی یکی از مردان بسیار جربزه دار و کمیابی بود که در شورش آزادی خواهی ایران شناخته گردیدند. این مرد نیکیهای بسیاری کرده ولی یک گناه بزرگی نیز دارد و آن کشتن شادروان سیدعبدالله بهبهانی است که با دست این و کسانش روی داده.
عمواغلی فریفته یکی از پشروان آزادی بود و آن پیشرو پاکدلی نداشت و این بود که عمواغلی را به این گناه و مانندهای آن واداشته است. عمواغلی در زمانهای آخر به جنگل به نزد میرزا کوچک خان رفت و در آنجا با دست جنگلیان کشته گردید.»
آن پیشرو آزادی که به قول کسروی پاکدل نبود و عمواغلی از مریدان او به شمار میرفت، کسی نیست جز سیدحسن تقیزاده. عمواغلی آنقدر سرسپرده او بود که در دستورش درباره ترور سیدعالی قدر سیدعبدالله بهبانی تردیدی به خود راه نداد.
رمان «برادر» منتشر شد
کتاب «برادر» اولین اثر انتشار یافته امیر نصرآزادانی، رمانی کوتاه است که در آن به موضوعات متنوع انسانی و اجتماعی پرداخته میشود. داستان از خانهای ماتم زده در مرکز شهر تهران آغاز میشود و خواننده در ادامه با ابتکار نویسنده فضا و زمانی دیگر را نیز تجربه میکند. زاویه دید داستان راوی اول شخص است و روایتگرِ تفکرات خواهری است که سعی دارد با خودگوییهای درونی بر بالین برادر بیمارش، پاسخی برای سوال های ذهن کنجکاو و رنجور خود بیابد.
سبک داستان نویسی این رمان جریان سیال ذهن است و با پرشهای زمانی که به گذشته و حال دارد، بسیاری از ناکامیها، خاطرات و تجارب راوی (سارا) با مخاطب به اشتراک گذاشته میشود. اگرچه راوی یک زن و نویسنده مرد است ولی به عنوان یک انسان شناس به خوبی از عهده بازگو کردن عواطف و احساسات جنس مخالفش برآمده و حتی گاهی در قامت یک فمینیست تمام عیار ظاهر میشود.
در گذار از افکار این دختر سرگشته بسیاری از مسائل اجتماعی روز و سبک زندگی جامعه ایرانی بازگو میشود، اما نویسنده «برادر» به بازگو کردن این مسائل و تناقضات ذهنی یک جوان کنجکاو در قالب ژانر روانشناسی بسنده نمیکند. او پا را فراتر میگذارد تا دست به آفرینش لایههای عمیقتری برای مخاطبان ریزبین بزند. از این روست که داستان برای مخاطبانی که به مسائل فلسفی و متافیزیکی نیز علاقهمند هستند، جذابیت پیدا میکند. البته این مسائل بسیار روان و کنایهآمیز مطرح میشوند. در هیچ سطری از این کتاب به جملاتی گیج کننده و پیچیده برخورد نخواهید کرد و خواننده هیچگاه از فضای داستان دور نمیشود. همچنین با وجود قلم روان و جملات شیوا که با دقت زیادی انتخاب شدهاند در کنار تعلیق قوی در داستان بعید است خوانندهای پیدا شود که خواندن این کتاب را نیمه کاره بگذارد. رمان برادر از آن دست کتابهاست که ژانر آن به فراخور درکی که از داستان برای هر شخص به دست میآید مشخص میشود، بنابراین ممکن است در این مورد اتفاق نظر در بین خوانندگان مختلف وجود نداشته باشد.
رمان «برادر» در حال حاضر فقط به صورت الکترونیکی و تنها از اپلیکیشن و وب سایت «کتابراه» به مبلغ ۹,۰۰۰ تومان قابل دسترس است.
ترجمه اولینجلد رمان حماسی «شاهدخت شاهین» منتشر شد
رمان «دختر آیرون هند» نوشته دیوید گمل بهتازگی با ترجمه ژاله فراهانی توسط انتشارات کتابسرای تندیس منتشر و راهی بازار نشر شده است. اینکتاب، اولینجلد از مجموعه حماسی «شاهدخت شاهین» است که گمل نوشته است.
دیوید اندرو گمل نویسنده انگلیسی اینکتاب، به نوشتن داستانهای فانتزی و حماسی معروف است. او متولد سال ۱۹۴۸ و درگذشته به سال ۲۰۰۶ است. «شاهدخت شاهین» دربرگیرنده افسانهای پهلوانی است که شخصیت اصلیاش یک زن اشرافزاده یا همان شاهدخت شاهین است. «شاهدخت شاهین» به گفته بسیاری از اهالی ادبیات، الهامبخش فانتزینویسان زیادی از جمله نویسنده «بازی تاج و تخت» بوده است. طوری که میتوان شباهتهای زیادی بین اینمجموعه و «شاهدخت شاهین» پیدا کرد.
در اولینجلد از مجموعه شاهدخت شاهین، شخصیت اصلی از گذرگاه زمان عبور کرده تا در زمان مناسب و پیش از آنکه دیر شود، مردم شکستخورده و مغرور خود را نجات دهد. داستان اینرمان در سرزمینی کوهستانی جریان دارد که مردم دهقان و دامپرورش، مستعمره یک قوم جنگطلب شدهاند که کاری جز شرارت ندارند. قوم شروری که مردم شاهدخت را تبدیل به مستعمره خود کردهاند، زندگی خود را از راه آدمکشی و کشورگشایی میگذرانند. اما به اینهم بسنده نمیکنند و میخواهند نسل اینمردم را از روی زمین بردارند.
اولینجلد از مجموعه «شاهدخت شاهین» با ۳۹۲ صفحه و قیمت ۶۰ هزار تومان منتشر شده است.
|
|
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4291/19684/78209
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4291/19684/78210
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4291/19684/78211
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4291/19684/78212
|
عناوین این صفحه
- راهمان به سمت غرب کج شده است
- چاپ هشت رمان و مجموعهداستان جدید از نویسندگان ایرانی
- کتابهای روشنگر درباره تبعیض نژادی در آمریکا پرفروش شدهاند
- اخبار