|
گفتوگو با نویسنده کتاب «آب، عدالت و امنیت »/۲
فرهنگ و میرآبها
به باور کارشناسان عدم توجه به محیط زیست در روند توسعه شتابان کشور در دوران پس از جنگ تحمیلی هشت ساله، یکی از مهمترین اشکالات دولتهای ایران است. بیتوجهی به مفهوم توسعه پایدار که مطالعات محیط زیستی را هم شامل میشود، ضمن آنکه باعث شد تا تخریب محیط زیست به عنوان یک ضد فرهنگ مهم میان مردم رواج پیدا کند، منازعات مختلف اجتماعی را به میان آورد. عدم مطالعات جدی فرهنگی و اجتماعی در زمینه انتقال و مدیریت منابع آب، امروزه کشور را با مشکلات جدی اجتماعی مواجه کرده است و مقصر اصلی این جریان نگاه دولتهاست به مساله مدیریت منابع آب. بنابراین در زمینه مدیریت منابع آب و مسائل میان رشتهای این حوزه پژوهشهای بنیادین گسترده ضرورت دارد.
بهتازگی پژوهشی جدی در این حوزه با عنوان «آب، عدالت و امنیت» تالیف صدیقه نصری توسط انتشارات دانشگاه مفید قم منتشر شد. به همین مناسبت گفتوگویی با نویسنده این کتاب انجام دادیم که بخش نخستش یازدهم تیر ۱۳۹۹ از نظر مخاطبان گذشت. (این بخش اینجا قابل مطالعه است.) در آن بخش دکتر نصری از مسائل و مشکلات توسعه شتابان و غیرعلمی پس از جنگ گفت و تخریب محیط زیست را بر اثر این توسعه بررسی کرد. یکی از محورهای بخش نخست این گفتوگو مشکلات و منازعات این روزهای کشور در حوزه منابع آب بود.
بخش دوم این گفتوگو را در ادامه خواهید خواند. پیش از آن ذکر این نکته ضروری است که نصری عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری و دانش آموخته دکتری رشته علوم سیاسی گرایش سیاستگذاری عمومی از دانشگاه تهران است و حوزه مطالعاتیاش به مسائل خاورمیانه مربوط است. نصری در مسائل مربوط به بحران آب در ایران مقالات متعددی را هم منتشر کرده و رویکرد او در تحلیل این بحران میانرشتهای است.
* در بحث نظامها و شاخصههای جهانی مربوط به سرانه آب، چه درصدهایی از کمبود باعث ایجاد تنش میشود. ایران فعلی در چه وضعیتی قرار دارد؟
میدانید که آب مولفه بسیار مهمی در تمدنهای شرقی است و همین باعث شده تا این مولفه بدل به «مساله» اندیشمندان مختلف شود. مارکس در «شیوه تولید آسیایی» و کارل آگوست ویتفوگل در «استبداد شرقی: بررسی تطبیقی قدرت تام» این مساله را تحلیل کردهاند. اینکه آب چطور آبادان به همراه میآورد و بیآبی فقر و ناآبادانی را از جمله این تحلیلهاست. در واقع باید ارتباط آب با جامعه و صنعت را بررسی کرد تا متوجه شد که چگونه آثار کمبود آب منازعات را رقم میزند. شاخص «فالکن مارک» تعیین کرده کشورهایی که سرانه آبشان زیر ۹۰۰ یا ۱۱۰۰ است، یا در آستانه تنش هستند یا وارد آن شدهاند و کشورهایی بالای شاخص ۲۰۰۰ تنش آبی ندارند. ایران بر اساس این شاخص در تنش آبی قرار دارد. در شاخصهای سازمان ملل متحد نیز ایران کشوری با تنش آبی است. پیشتر اشاره کردم که این تنشها را میتوان دید. به عنوان مثال در چند سال گذشته که دریاچه ارومیه به وضعیت نابسامانی دچار شده بود من مطالعه و بازدید میدانی زیاد از منطقه داشتم و بسیاری از اهالی مصاحبه کردم. بسیاری از ساکنان آنجا که مهاجرت کرده بودند و بسیاری دیگر هم معتقد بودند که انواع بیماریها به مرور به سراغشان خواهد آمد و استرسهای زیاد داشتند. تعدادی هم بر این باور بودند که بیماریهایی که اکنون دارند بر اثر ریزگردهایی است که از دریاچه خشک شده بلند میشود. اما اکنون مدتی است که با زیاد شدن بارشها وضعیت کمی بهتر از قبل شده است.
از دریاچه ارومیه جدیتر مساله خشک شدن «هامون» در استان سیستان و بلوچستان است. در این منطقه بسیاری از خانهها و حتی در برخی موارد روستاهایی کلاً تخلیه شده و به مناطق دیگر مهاجرت کردهاند و کلاً مساله مهاجرت باعث ایجاد معضلاتی در کشور شده و میشود. در حوضه آبی زایندهرود هم هرچند که رودخانه فعلاً برقرار است اما توزیع نامناسب آن مشکلاتی را برای همه ذینفعانش در سطح ملی و برای کل کشور ایجاد کرده است.
* اهمیت آب آنقدر زیاد است که تاسیس دانشی با عنوان هیدروپلیتیک ( Hydropolitics) را نیز موجب شده و در این دانش از تاثیر منابع آب بر کنشهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی صحبت میشود. روند انتقال آب در مناطق مختلف و سدسازیهای متعدد ایرانیها تا چه حد بر اساس سازوکار علمی و مولفههای توسعه پایدار شکل گرفتهاند؟
ایران جغرافیای متنوعی دارد و باید تاثیر منابع آبیاش روی رفتار سیاسی و مسائل اجتماعی و اختلافاتی که هیدروپولیتیک ایران ایجاد میکند، بررسی شود. هیدروپولیتیک در سطح محلیاش روابطی است که میتواند بین گروههای مختلف و روی و اختلافات محلی تاثیر بگذارد و نبود سازوکارهای قانونی و مدیریت نامناسب میتواند این اختلافات را بسیار جدی کند. در بحث ملی هم سیاستگذاریها در زمینه انتقال آب باید مورد واکاوی قرار گیرد. به تنش آبی برخاسته از سیاست گذاری نامناسب هیدروپولیتیکی دولت در سدسازی و انتقال آب است. من مطالعات میدانی گستردهای را در حوزه سدسازی انجام داده و با بسیاری از مسئولان امر و صاحب نظران گفتوگوهایی انجام دادم.
نمونه بارز نداشتن مطالعات و ارزیابیهای جدی در حوزه سدسازی، پروژه سد گتوند است. مشکلاتی که گتوند ایجاد کرد ناشی از نبودن هیچگونه مطالعات و ارزیابیهای زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعی بود. سدسازی نیاز به مطالعات گسترده دارد و در بسیاری از موارد این مطالعات انجام نشده و دادههای اطلاعاتی در حوزههای گوناگون گردآوری نشده است.
ببینید مساله انتقال آب در جهان امری پذیرفته شده است، اما نیاز به اصولی دارد. مثال دیگری آن بحث انتقال آب از طریق تونل بهشت آباد است. نمیتوان بدون دارا بودن هیچکدام از شرایط و ویژگیهای زیست محیطی و مطالعات پیشینی این کار را انجام داد. مطالعاتی چون نیازسنجی، گزینه یابی و… باید انجام شود. حتی باید بررسی شود که آیا تنها راهکار همین تونل است یا اینکه آلترناتیوهایی نیز وجود دارد؟ اصلاً سیاستگذاری عمومی یعنی همین. اگر تمام فکر و ذکر محصور در همان گزینه یا گزینههای موجود باشد قطعاً به گزینههای دیگر فکر نخواهد شد. باید گزینهای اجرایی شود که کمترین اثر منفی را روی عدالت و توسعه داشته باشد.
از ضروریات مساله انتقال آب این است که دو تا حوزه به طور مستقل مورد بررسی اجتماعی و محیط زیستی قرار بگیرند. رویکرد من در رساله و کتاب «آب، عدالت و امنیت» هزینه فایده بود که با استفاده از روش listen learning بحث را مورد بررسی قرار دادم.
در مسائل انتقال آب باید حتماً یک رویکرد هزینه فایده وجود داشته باشد که آیا موانع و هزینهها و مشکلاتی که این انتقال آب ایجاد میکند چقدر جدی و فراگیر است؟ آیا منافع این پروژه به مضار آن میچربد؟ یکی از مسائل اساسی در هیدروپلیتیک ملی و محلی ایران سیاسی شدن آب است که واقعاً یک چالش جدی است در بحث مدیریت آب. مطالعات من این سیاسی شدن را به عینه نشان میدهد. در بسیاری اوقات نمایندگان مجلس در پروژهها مداخله غیرکارشناسی میکنند. آنها صرفاً برای جمع آوری رای از طرحهای انتقال آب استفاده ابزاری کرده و بعضاً مشکلات را بزرگنمایی میکنند. کار آنها باعث ایجاد تنش، هیجان و دودستگی میشود. این دودستگی در اثر نبودن قوانین مناسب باعث شده تا عدهای دست به سودجویی بزنند.
* در منازعات آبی میتوان از فرهنگ و پیشینه فرهنگی کمک گرفت؟
از سالیان پیش میرآبها در سیاستگذاریها نقش داشته و در ادامه مجری تصمیمات هم بودند. میرآب منتصب دولت نیست. او مثل کدخدا میماند و مردم او را انتخاب میکنند. چون میرآب منتخب مردم بود بنابراین مشکلات راحتتر حل و فصل میشد. وقتی کسب به انتصاب از دولت در پستی قرار میگیرد، بویژه زمانی که سرمایه اجتماعی دولت پایین است، این یعنی که دولت اعتماد عمومی را جلب نکرده است و آنگاه است که به مشکل برمیخورد.
متاسفانه در بحث منابع آب ما رویکرد از بالا به پایین و عدم مراجعه به بخش خصوصی را داریم. منظورم از بخش خصوصی نهادهای مدنی است و نه بنگاههای اقتصادی. البته دولت حداکثری نباید به این معنا باشد که خود در گوشهای نشسته و کاری به امور نداشته باشد. دولت باید تسهیلگر و ناظر باشد.
بنابراین یکی از معضلات امور سازمانی است. ما اکنون سازمان حفاظت محیط زیست، شرکتهای آب منطقهای، جهاد کشاورزی، سازمان آب و فاضلاب و وزارت نیرو را داریم که ضمن اینکه همگی باید با هم تعامل داشته باشد، به هر حال یکی باید حرف دیگری را قبول کند و سازمانی حرف آخر را بزند. حوزه منازعات آبی به وزارت کشور ربط پیدا میکند و تامین آب مربوط به وزارت نیرو است. بحث حفاظت از محیط زیست هم به سازمان حفاظت ا محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی مربوط است.
مساله دیگر مدیریت منابع آب، اجتماعی است. دولت برنامه مشخصی برای مشارکت عمومی و چگونه به میدان آمدن مردم ندارد. بحث میرآب را اینجا میتوان مطرح کرد. مسئولیت توزیع آب نباید به طور مشخص از طرف دولت باشد و کارمند دولت در این حوزه جای منتخب مردم را بگیرد. این یک مساله اجتماعی است که باید حل شود. نباید دولتها خودشان را مجری بدانند. دیدگاه قالب بینالمللی هم این نیست و در بسیاری از کشورها شاهد هستیم که دولت در حوزه مدیریت منابع آب صرفاً زمینهساز و تسهیلگر است و در تعامل با بخش مدنی است. یعنی دولت صرفاً حضور دارد.
ما مشکلات قانونی را هم در کشور داریم. قوانینی داریم که کامل نیستند و باید قوانین دیگری تدوین شوند. برنامهریزیها هم دقیق نیست. ما نیاز به محیط توانمند داریم و این توانمندسازی محیط از ضرورتهای پرداختن به مساله آب و مدیریت آن است. بنابراین باید مشارکت عمومی را تا حد توان افزایش داد و زمینه را برای حضور همه ذینفعها فراهم کرد. دوباره تاکید میکنم که دولت باید صرفاً به عنوان کمک کننده و قانونگذار کلی موثر باشد. حتی این جریان به ساختاری مالی و تشویقی هم نیاز دارد. پروژههای آب سنگین و چشمگیرند و نیاز به یکسری از مسائل زیربنایی دارند.
* نهادهای مدنی چه مختصاتی را در مدیریت منابع آب خواهند داشت؟
به این نهادها و نهادهای مرکزی و محلی نیاز است. نهادهای میتوانند عمومی باشند و یا اینکه به صورت خصوصی ایجاد شوند. در هر دو صورت وجودشان ضرورت است، چرا که حکمرانی بهتری صورت خواهد گرفت. پس نیاز داریم که یک ظرفیت سازی نهادی و توسعه منابع انسانی ایجاد شود. در بحث قانونگذاری و برنامهریزی متاسفانه ایران خیلی کمرنگ عمل کرده است. شاید به دلیل آنکه ما صرفاً روی توسعه تمرکز داشتیم و فراموش کردیم که ناپایداری اکوسیستم چقدر میتواند مشکل ساز باشد و رفتارهای خصمانه را تقویت کند.
* نقش توسعه غیرعلمی صنعت در ایران را در بحران آب چگونه ارزیابی میکنید؟
این توسعه نامتوازن، شتابان، غیر علمی و غیر پایدار چیزی جز فقر و بیکاری و بدبختی و از همه مهمتر نابودی محیط زیست در برنداشت. ما بسیاری از اوقات فکر میکردیم که اگر مدام سد بسازیم، همه مناطق کشور آباد خواهند شد، اما پس از چندی متوجه شدیم که مثلاً همه قناتهای منطقهای که سد در آن ساخته شده خشک شدهاند. در ادامه متوجه شدیم که خود مردم آن سد را نمیخواهند و فقط مسئولان خواستار آن بودند.
ببینید اعتماد عمومی اگر افزایش پیدا کند دخالت دولت صرفاً تا اندکی ضرورت خواهد داشت. من در همین کتاب به بحث درباره نظریه بازیها پرداخته و تحلیل کردم که دخالت دولت تا چه حد مفید است. دولت در حل مشکلات آب و مدیریت بهینه آب، زمانی که تراژدی مشترک رخ دهد که بر اثر آن ذینفعان دیگر نتوانند به نتیجه برسند، آنگاه به عنوان ذینفع برتر که از قدرت اقتدار مشروعی برخوردار است به میدان آمده و تصمیم نهایی را میگیرد. اما اینکه دولت از همان اوایل کار بیاید و خود قوانین را ایجاد کرده و میزان بهرهبرداری هرکدام از طریفیت را خود تعیین کند، کار اشتباهی است و این مدل مدیریت راه به بیراهه خواهد برد. بنابراین برای حل منازعات تاکید بر استفاده از روشهای همکارانه است و روشهای مبتنی بر تعامل.
از چهارمحالوبختیاری اصفهان نمیسازیم!
یکی از برنامههای معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی برگزاری تورهای آشناسازی فعالان گردشگری با جاذبههای استانهای مختلف در کشور با هدف تحریک و مدیریت تقاضای سفرهای داخلی در دوران کرونا بود. این برنامه از آنجا برنامهریزی و به استانها ابلاغ شد که مدتها ایرانیها نمیتوانستند به سفرهای استانی به دلیل شیوع ویروس کرونا بروند به همین دلیل میبایست بار دیگر شرایط و جاذبههای سفر به استانها یادآوری و تبلیغ میشد.
هم اکنون تورهای آشناسازی استانهای قزوین، کرمانشاه، مازندران، تهران، البرز، قم، گیلان، همدان و زنجان در دست برنامهریزی و اجراست و برخی از آنها به کار خود پایان دادهاند.
استان چهارمحال و بختیاری نیز یکی از این برگزار کنندگان بود که اجرای فمتور یا همان تور آشناسازی آن توسط اداره کل میراث فرهنگی استان انجام گرفت. زمانی که فراخوان این برنامه داده شده بود تا افراد تأثیرگذار در گردشگری حضور پیدا کنند، حدود ۲۵۰ نفر ثبت نام کردند اما از آنجا که توان اداره کل برای برگزاری تور با ۲۰ نفر بود از میان افراد ثبت نام کننده تعدادی را انتخاب کردند هر چند که به نحوه انتخاب افراد انتقاد وارد است اما اداره کل میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری میخواست تا از تعداد بیشتری از استانها مهمان داشته باشد اینبرنامه برای چهار روز و دیدن جاذبههای طبیعی ایناستان با همراهی آژانسهای مسافرتی و راهنمایان گردشگری استان شکل گرفت. ایناستان از آنجا که تعداد محدودی هتل پرستاره دارد، مهمانان خود را که هر کدام به صورت شخصی از استانهای مختلف آمده بودند در هتلی برفراز شهرکرد اسکان داد این هتل اگرچه متعلق به بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی بود؛ اما همچنان از برخی جهات به هتل ۴ ستاره شبیه نبود. هتلی که بازسازی شده و هنوز مردم آن را با نام قدیمش در شهر میشناسند.
اولینبرنامه مراسم افتتاحیهای برای روز اول بود. در اینمراسم مهرداد جوادی مدیرکل میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری گفت: ما نمیدانیم که شیوع ویروس کرونا تا چهزمانی ادامه دارد ولی باید برای بعد از کنترل آن برنامهریزی میشد چون شاید آن زمان وقتی برای تبلیغ فعالیتهایمان نباشد.
وی مانند همه مدیران کل میراث فرهنگی استانها تصویب طرح جامع گردشگری استان را یکی از دستاوردهای حوزه مدیریتش دانست و گفت: وزارت میراث فرهنگی در بخش زیرساختها به تنهایی نمیتواند همه را پشتیبانی کند باید همه دستگاهها با هم انجام دهند در بخش زیرساختها وزارتخانههایی مانند راه اقدامات خوبی انجام میدهد راه آهن نیز به این استان میرسد و اگر گردشگری طبیعی رونق گیرد شاهد افزایش پروازهای بیشتری هم خواهیم بود.
جوادی گفت: در برخی از نقاط گردشگری به خصوص در زمان پیک گردشگری با مشکل مواجه میشویم من این مشکلات را به فال نیک میگیرم چون شاید همین مشکلات باعث شود که ما به سراغ کم و کسریهای استان برویم
علیرضا شجاعی مشاور سازمان مدیریت و برنامهریزی چهارمحال و بختیاری نیز سخنران دیگر بود که درباره این استان گفت: همیشه درباره گردشگری این استان از کمبود امکانات و زیرساختها صحبت میکنیم من نمیگویم که بی تأثیر است اما در گردشگری بیش از هر چیز، نگرش کیانی که میخواهند از آن امکانات استفاده کنند اهمیت دارد شاید باید قبل از هر چیزی روی نگرش گردشگران کار شود. قرار نیست از چهارمحال و بختیاری، یک اصفهان دیگری بسازیم یا تا چند سال دیگر شهرکرد، تهران شود. به نظرم این تصویر غلط از جریان توسعه است. ما میگوئیم که تهران اوج توسعه یافتگی در ایران است اما میبینید در همین شهرها مردم از حقوق اولیه زندگی محروم هستند مانند هوای سالم. ترافیک همه جا هست. پس الگوی مناسبی برای توسعه یافتگی نیست. حتی نمیتوان گفت که چهارمحال و بختیاری محروم است محروم از چه چیزی؟ برخی گفتند که برای آبشار مسیر ایجاد شود. ولی ما معتقدیم اگر این اتفاق بیفتد، آبشار دیگر آن آبشار نیست.
اینسخنان مخالفان و موافقانی در جمع شرکتکنندگان در فمتور داشت تعدادی از افراد میدانستند که نباید ایناستان را به هیچاستان دیگری شبیه کرد اما بر اینباور بودند که نباید مردم استان را هم از برخی زیرساختها و امکانات محروم کرد.
اما خبری از قفل چالشتری نبود. نمدمالی نیز اگرچه هنرمندان به نامی در ایناستان دارد اما بیشتر نمدهای عرضه شده در اینبازارچه از نوع مصنوعی بود تا طبیعی با اینوجود همچنان نمد نیز پس از فرش چالشتری جزو مهمترین صنایع دستی و معروف ترین هنرهای ایناستان است.
هرچند که شهرکرد و چالشتر با قفلسازی آن مشهور است و بازدیدی از کارگاه قفلسازیهای آن انجام نشد اما بزرگترین قفل چالشتری را میشد در میدان رسالت چالشتر در نزدیکی شهرکرد دید درست زمانی که گروه شرکت کنندگان در فمتور میرفتند به جاذبههای دیگر استان سر بزنند.
فصل لالههای واژگون استان تمام شده بود لالههای واژگون مهمترین تصویر ایناستان در زمان بهار است و هر کجا که تبلیغ این استان میشود حتماً از لاله واژگون شده سرخ رنگ در دشتی بزرگ استفاده میشود این لالهها در اردیبهشت ماه سرباز میکنند و برای دیدن آن در ماه تیر زمان به پایان رسیده است اما این نماد را میتوان در خیلی از جاها به خصوص مراکز اقامتی استان مشاهده کرد.
ایناستان مناطق طبیعی مشهوری مانند زردکوه بختیاری را دارد که مرتفعترین کوه با ارتفاع بیش از ۲۴۰۰ متر است و از خیلی از ارتفاعات یا دشتها میتوان اینکوه را مشاهده کرد. جنگلهای بلوط آن نیز که ادامه سرسبزیهای زاگرس به شمار میآیند در بیشتر مناطق ایناستان قابل مشاهده است.
تالاب گندمان و تنگ صیاد یا رودهای پرآب زاینده رود و ارمند و کارون بخشی از جاذبههای طبیعی استانی است که قدمت آن به دوره نوسنگی میرسد.
اخبار
به این دلایل نباید سفر کرد!
مسئولان وزارت میراث فرهنگی در گفتگوهای خود اعلام میکنند سفرها تعطیل نیست. موزهها و مراکز اقامتی و سایتهای گردشگری باز هستند و مردم با رعایت پروتکلهای شخصی و استفاده از خودروهای شخصی و یا استفاده از حمل و نقل عمومی با رعایت فاصله همچنان میتوانند سفر کنند.
اما مسئولان وزارت بهداشت همچنان اعلام میکنند یکی از مهمترین دلایل شیوع ویروس کرونا، سفرهای متعدد است. روز ۱۷ تیر ماه نیز که آمار ۲۰۰ جانباخته از کرونا در طول یک روز و ابتلای دو هزار و ۶۳۷ بیمار جدید به ویروس رکورد آمار را زد و در واقع ۲۰ استان را در وضعیت هشدار یا قرمز قرار داد. جدا از این آمارها که توجه به آنها نشان میدهد سفر کردن در چنینشرایطی یکی از پر ریسکترین اقدامات است بهخصوص اگر سفرها جنبه کاری و ضروری نداشته باشد مسئله دیگر در عدم رعایت افراد به مسائل بهداشتی و عدم رعایت پروتکلها در تأسیسات گردشگری و یا خدمات حمل و نقل عمومی است. کافی است سری به ترمینال جنوب زده شود تا وضعیت مسافران و رعایت بهداشت بیشتر ملموس باشد. مشاهدات خبرنگار مهر حاکی از آن است که نه رانندهها و نه پرسنل ترمینال استفاده از ماسک را جدی نمیگیرند.فضای سربسته ترمینال که همراه با بوی سیگار میزبان مسافران است مملو از افرادی است که نه ماسک به صورت دارند و نه دستکش به دست. سرویسهای بهداشتی ترمینال تفاوت دیگری با زمانهای دیگر از سال و زمانی که هیچ ویروسی در کشور شایع نشده بود؛ ندارد. مایع دستشویی بیشتر اوقات تمام شده است و زمین همچنان خیس. اغذیهفروشی ترمینال نیز نه مایع ضدعفونی کننده دارد و نه فروشندگان آن رعایت مسائل بهداشتی را کردهاند ولی عدهای در حال غذا خوردن هستند. اتوبوسها در مسیرهایی که بیشترین تردد را دارند پر از مسافرند. شاید تعدادی از صندلی آنها خالی باشد اما در طول مسیر و حتی بیرون از ترمینال مسافران عبوری زیادی را سوار میکنند پس اینکه گفته شده بود مسافران یکی در میان روی صندلیها بنشینند عملاً رعایت نمیشود. اعتراض مسافران به راننده موجب میشود که راننده درخواست هزینه اضافهتر بابت یک مسافر را طلب کند. بنابراین فاصله اجتماعی در اتوبوسهای مملو از مسافری است که کنار هم مینشینند بدون اینکه در طول سفر کمتر موارد بهداشتی رعایت شود. بیشتر صندلیها بهخصوص صندلی اتوبوسهای قدیمی، همانند گذشته همچنان آلوده هستند و احساس نمیشود که رویه آنها تعویض شده باشد و یا مواد ضدعفونی کننده به خود دیده باشند. زمانی که به استانها و یا شهرستانهای دورتر از پایتخت سفر کنید تعداد افرادی که مسائل بهداشتی را کمتر رعایت نمیکنند بیشتر میشودمراکز اقامتی و تأسیسات گردشگری برای اینکه بتوانند هزینه بیشتری به دست بیاورند و یا نبود مسافر را در ایام قرنطینه خانگی جبران کنند؛ کمتر به رعایت فاصله گذاری اقدام میکنند. به عنوان مثال گفته شده بود که هتلها میبایست برای هر ۲۴ تا ۴۸ ساعت اتاق خود را از زمانی که مسافر در آن اقامت داشته تا اقامت مسافر بعدی خالی نگه دارند اما این اتفاق هم نمیافتد و اگر این اقدام در برخی از هتلها انجام شود قاعدتاً به این دلیل است که آن هتل خالی از مسافر بوده است. در هتلهایی که اتفاقاً پر ستاره هستند و انتظار میرود که بهتر رعایت کنند؛ در برخی از شهرستانها اهمیتی به وجود مواد ضدعفونی کننده در رستورانها و یا در پذیرش نمیدهند. اینها مواردی است که نشان میدهد وزارت میراث فرهنگی در نظارت و بازدید بازرسان همچنان منفعل عمل میکند و بازرسان سخت گیریهای لازم را درباره این تأسیسات گردشگری ندارند. در بسیاری از رستورانهای بین راهی نیز دیده میشود قاشق و چنگالها و یا لیوانها بدون هیچ پوششی روزها روی میز چیده شدهاند و در انتظار مهمان هستند. شاید لازم بود بازرسان سرزده به این مراکز مراجعه میکردند.این روزها که شیوع ویروس کرونا بسیار زیاد شده، برخی از مراکز اقامتی و گردشگری و حتی موزهها همچنان بسته هستند و برخی که مدتی باز بودند، حالا برای اینکه مشکلات بیشتری دامن آنها را نگیرد، ترجیح دادهاند فعلاً بسته بمانند. بنابراین پیش از سفر باید از فعالیت آنها مطمئن شد.
تمرکز بر تورهای داخلی و خانوادگی؛ پیشنهاد ایران به اعضای OIC
وبینار «آثار کووید – ۱۹ بر گردشگری بین کشورهای OIC و راههای پیش رو» روز پنج شنبه ۱۹ تیر با حضور ۴۱ نماینده از ۲۵ کشور عضو و سازمانهای تخصصی بینالمللی و باحضور مدیرکل دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری و همچنین رابط وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در «کمیته دائمی همکاریهای اقتصادی سازمان همکاریهای اسلامی» یا «کومسک»(COMCEC) به عنوان نمایندگان جمهوری اسلامی ایران، برگزار شد. ابتدای وبینار «آثار کووید – ۱۹ بر گردشگری در میان کشورهای OIC و راههای پیشرو» نماینده سازمان جهانی گردشگری ضمن اعلام پیشبینی کاهش ۶۰ تا ۸۰ درصدی گردشگران بینالمللی در جهان، بیان کرد که بیشترین نرخ کاهش گردشگران بینالمللی و ضررهای ناشی از آن در بازه زمانی ژانویه تا آوریل در میان مناطق مختلف دنیا متعلق به آسیا – اقیانوسیه منفی ۵۱ درصد و خاورمیانه منفی ۴۰ درصد بوده است.وی در ادامه بر توسعه محصولات جدید و خلاقانه متناسب با وضعیت موجود، گردشگری مسئولانه و توسعه آموزشی مهارتهای جدید به ویژه مهارتهای دیجیتال تاکید و آنها را به کشورهای عضو توصیه کرد. در ادامه، نماینده کومسک گزارش آماری از تأثیر کووید – ۱۹ بر گردشگری کشورهای عضو سازمان همکاریهای اسلامی OIC ارائه کرد و گفت: در میان کشورهای اسلامی ترکیه با منفی ۸۹ درصد، امارات با منفی ۸۴ درصد، اندونزی با منفی ۷۸ درصد، مالزی با منفی ۷۵ درصد، قطر با منفی ۷۴ درصد و عربستان با منفی ۶۴ درصد بیشترین کاهش در ظرفیت صندلی پروازهای بینالمللی را در ماه آوریل داشته اند. طبق آمار کومسک، پیشبینی میشود در سال جاری میلادی آمار جابهجایی گردشگر در میان کشورهای OIC حدود ۴۶ میلیون نفر تنزل یافته و در نتیجه درآمد حاصل از این جریان گردشگری حدود ۵۸ میلیارد دلار آمریکا کاهش یابد. سپس در بخش ارائه تجربیات کشورها در زمینه انجام اقدامات مناسب برای رونق گردشگری با تاکید ویژه بر گردشگری داخلی در دوران کرونا، نمایندگان کشورمان گزارشی از اقدامات انجام شده در فازهای متوالی ارائه دادند. این فازها شامل تشکیل کمیته ملی گردشگری و ورزش به منظور ارزیابی و برآورد خسارات وارده به بخشهای مختلف صنعت گردشگری از طریق وب سایت مربوطه؛ ارائه بستههای حمایتی به ذینفعان گردشگری در قالب معافیت مالیات بر ارزش افزوده، استمهال بازپرداخت اقساط وامها، کاهش ۲۳ درصدی حق بیمه برای کارفرمایان و کارکنان شرکتها و تأسیسات گردشگری، ایجاد امکان پرداخت هزینه حاملهای انرژی به صورت اقساط، اعطای وامهای کم بهره، الزام شرکتهای گردشگری به برگرداندن وجوه افرادی که سفرهای از پیش رزرو کرده خود را لغو کردند، تمدید خودکار مجوزهای تأسیسات گردشگری و با تأخیر، ابلاغ دستورالعمل اولیه بهداشتی جهت رعایت در مراکز خدمات گردشگری و ابلاغ پروتکل بهداشتی سفر هوشمند (سفر با رعایت کامل نکات بهداشتی) و برگزاری تورهای آشناسازی به منظور انعکاس رعایت موارد بهداشتی در کلیه اجزای زنجیره تأمین خدمات گردشگری به منظور اعتمادسازی و تشویق سفرهای داخلی با رعایت فاصله اجتماعی لازم و استفاده کلیه تجهیزات بهداشتی مورد نیاز هستند. گزارش فوق بهویژه از این حیث که در آن بر گردشگری داخلی تمرکز خاصی شده، مورد توجه ویژه رئیس جلسه و اعضای کومسک قرار گرفت و تاکید شد که میتواند بهعنوان یکی از الگوهای موفق مورد استفاده کشورهایی که قصد تمرکز بر گردشگری داخلی را دارند؛ قرار گیرد.در بخش پایانی نشست هم از شرکتکنندگان درخواست شد راهکارهایی برای نجات صنعت گردشگری در دوران کرونا و رونق آن در دوران پسا کرونا ارائه کنند. نمایندگان ایران در این بخش دو پیشنهاد ارائه کردند که انجام این موارد توسط اعضای کومسک، نماینده سازمان جهانی جهانگردی و دبیرخانه کومسک به کشورهای دیگر توصیه شد. این پیشنهادات عبارت بودند از تمرکز بر رونق گردشگری داخلی با رویکرد تورهای خانوادگی و تهیه کلیپهایی از وضعیت مثبت رعایت موارد بهداشتی در مراکز اقامتی و پذیرایی و پخش گسترده آن به منظور اعتمادسازی بین مردم جهت انجام سفر داخلی.
ازجمله پیشنهادهای ایران برای تمرکز بر تورهای داخلی خانوادگی به عنوان ایدهای کاملاً نو و گرهگشا در رونق گردشگری داخلی یاد و به عنوان یکی از نتایج اصلی وبینار از سوی رئیس جلسه به سایر کشورهای عضو پیشنهاد شد.
از دیگر نتایج ایننشست میتوان به ضرورت بازتعریف بازارهای هدف گردشگری خارجی در دوران کرونا و بویژه پسا کرونا و همچنین استفاده از بازاریابی و تبلیغات مبتنی بر فناوری اطلاعات و دیجیتال برای بازسازی چهره کشورها اشاره کرد.
جیم کری نویسنده شد؛تصویری از فرهنگ خودشیفته هالیوود
جیم کری بازیگر و نقاش بهتازگی و با همراهی دینا واچونِ نویسنده، رمانی با عنوان «خاطرات و اطلاعات نادرست» منتشر کرده که در نگارش آن، از جزییاتی از زندگی و مسیر حرفهای کاری خود استفاده کرده تا داستانی خیالی درباره آخرالزمان و تولد دوباره در هالیوود تعریف کند.
در آغاز رمان، مخاطب با شخصیت کری آشنا میشود که شخصیت اول داستان است و او را وسط یک بحران موجودیتی پیدا میبیند؛ شخصیتی که بهدلیل شک به خود خرد شده و در آپارتمانش در لسآنجلس گیر کرده است. او آنجا فقط با نتفلیکس، یوتیوب و تیامزی زنده است. موفقیتهای او به عنوان یکبازیگر، چه در زمینه کمدی و چه درام، مانند اشیای دوردست در آیینه عقب زندگی هستند و حالا او فقط به مرگ ناگزیر خود و پایان بیفرار جهان فکر میکند.
به این ترتیب یک ماجراجویی هجوگونه آغاز میشود که در آن کری به اعماق فرهنگ خودشیفته هالیوود سفر میکند؛ کری در جستجوی معنا در زندگی و حرفه خود است و در عینحال سعی دارد در یک فیلم بیوگرافیکی که قرار است درباره مائوتسه تونگ ساخته بشود نقش انتخاب کند و در فیلمهای استودیویی بر پایه اسباببازیهای کودکان نقشآفرینی کند. او در اینفیلمها با آتشسوزیهای فاجعهبار، مجموعه بازیگران تمام زن یک حمله اکوتروریستی و آدم فضاییها مواجه میشود و با امثال نیکلاس کیج، گویینت پالترو و آنتونی هاپکینز رفتوآمد دارد.
اینکتاب که ۷ جولای توسط انتشارات ناپف منتشر شد، نتیجه یک همکاری طولانی بین این دو همکار است؛ یکروایت داستانی که واقعیتهایی را از زندگی اینبازیگر روایت میکند و بهدلیل دسترسی به جهانی از حداکثر امتیازها و بیگانگیها، داستانی را خلق میکند که خالقانش معتقدند دقیقاً در اینزمان، وقت گفتن آن بوده است.
در «خاطرات و اطلاعات نادرست» که سهشنبه هفته گذشته منتشر شد تصویری از این بازیگر ۵۸ ساله در هالیوود ارایه شده است.
هر چند اینکتاب در عمل به سمت فاجعه جهانی میرود و در سالی که پر از شیوع بیماری و قیام است، جنبهای تحریکآمیز دارد، اما جیم کری قول داده خوانندگانش، یکشادی تمام عیار را تجربه کنند. او میگوید: اینجهان برای شما به شکل پوچترین سرگرمی و شگفتانگیزترین شکل ممکن پایان مییابد. او در عینحال به شکلی خوشبینانه به جامعه پس از کرونا فکر میکند و میگوید شاید اینفرصت لازم بود تا زمین بتواند نفس بکشد.
رمان «خاطرات و اطلاعات نادرست» در ۲۷۲ صفحه با قیمت ۱۶.۷۷ دلار منتشر شده است.
|
|
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4313/19879/79046
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4313/19879/79047
آدرس مطلب: http://emtiazdaily.ir/newspaper/page/4313/19879/79048
|
عناوین این صفحه
- فرهنگ و میرآبها
- از چهارمحالوبختیاری اصفهان نمیسازیم!
- اخبار